Lớp học canh tác sạch 

Vân Hồ - một huyện miền núi của tỉnh Sơn La. Nơi đây có địa hình đồi núi chia cách, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao so với cả nước.

Theo đó, để cải thiện sinh kế cho người lao động nông thôn trên vùng Vân Hồ, cách đây 2 năm, Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế Australia (ACIAR) khởi xướng Dự án trồng rau VietGAP. Với sự hỗ trợ kỹ thuật của Viện KHKT Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc, bà con dân tộc vùng cao ở Vân Hồ đã thích ứng với các phương pháp sản xuất, canh tác mới an toàn và cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Ông Bùi Văn Tùng - Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Tây Bắc  – người trực tiếp hỗ trợ tập huấn cho nông dân ở Vân Hồ trồng rau, kết nối tiêu thụ nông sản, cho biết, nông dân trên địa bàn huyện Vân Hồ bao đời nay vẫn quen canh tác nông nghiệp theo kiểu cũ. Tức, trồng ngô, lúa, rau màu theo kiểu mổ hố gieo hạt, sau đó cả tháng mới ra thăm đồng một lần. Ngày thu hoạch, năng suất thấp, chất lượng sản phẩm không đồng đều nên giá trị kinh tế đem lại không cao.

Thế nên, khi dạy bà con cách canh tác sạch, mà ở đây cụ thể là trồng rau sạch gặp nhiều khó khăn. Bởi, khi tham gia lớp học này, bà con nông dân phải thay đổi thói quen, ngày nào cũng phải ra đồng tưới nước, bón phân, cầm sách vở ghi nhật ký chăm sóc.

{keywords}
Nhiều người nông dân ở huyện Vân Hồ được dạy cách trồng rau sạch để tăng thu nhập

Thừa nhận, bà Đinh Thị Xoa – một học viên của lớp học cách trồng rau sạch chia sẻ, năm 2016, bà đã rủ nhiều chị em phụ nữ trong vùng chuyển đổi cây trồng truyền thống sang trồng rau VietGap. Ngày mới  học làm rau VietGAP, bà và những người nông dân khác phải thực hiện đúng quy trình ghi chép nhật kí đồng ruộng, ủ phân chuồng hoai mục rồi sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, tuân thủ thời gian cách ly, mọi người thấy cũng vất vả. Thậm chí nếu hộ nào làm sai, lập tức còn bị tổ thanh tra, giám sát nhắc nhở, cảnh báo không cho tham gia chuỗi sản xuất và tiêu thụ.

Theo đó, những vụ rau đầu do chưa quen, rau sản xuất ra xấu, hư hỏng nhiều, không tiêu thụ được, bà con lúc đó cũng dao động, chán nản. Song, được một thời gian, khi bắt đầu quen dần, áp dụng thành thạo quy trình canh tác rau sạch được học, rau thu hoạch chất lượng tốt dần lên. Hiện tại, tổng diện tích rau VietGAP của hợp tác xã đã đạt quy mô 14,6ha và đang phấn đấu kết nạp thêm nhiều thành viên mới.

Nhân rộng mô hình giúp nông dân nâng cao thu nhập

Giống như bà Xoa, Vàng A Sa ở xã Vân Hồ cũng được tham gia tập huấn dự án Cải thiện sinh kế thông qua phát triển các chuỗi giá trị rau. Kết thúc hoá tập huấn, Sa cùng với 2 người anh em lập ra tổ hợp tác trồng rau an toàn VietGap.

Theo Vàng A Sa, ban đầu tổ hợp tác chỉ sản xuất được 1 vụ rau mỗi năm. Nhưng giờ biết được kỹ thuật trồng, chăm sóc rau an toàn, cộng với điều kiện khí hậu ở Vân Hồ luôn mát mẻ, thuận lợi cho trồng rau màu nên tổ hợp tác của Sa hiện nay đã sản xuất được 4 vụ rau/năm.

Hằng tuần, tổ hợp tác sản xuất rau sạch của chàng trai Vàng A Sa còn cung cấp được 3-4 chuyến xe tải cỡ 1,5- 2 tấn chở rau về thẳng siêu thị lớn ở Hà Nội theo đơn đặt hàng cố định. Ngoài ra, rau sạch của Sa còn cung cấp cho một số cửa hàng thực phẩm sạch ở tỉnh Vĩnh Phúc, Bắc Ninh…

Nhờ đó, thu nhập của các hộ đồng bào Mông trồng rau sạch hiện giờ đã tăng gấp 6-7 lần so với trước đây. Quy mô tổ hợp tác đã thành hợp tác xã, số thành viên tăng lên 12, sắp tới sẽ kết nạp thêm 3 thành viên mới.

Với những thành công trên, mới đây, Trung tâm Nghiên cứu khoa học và Chuyển giao công nghệ phối hợp với Phòng Lao động Thương binh và Xã hội huyện Vân Hồ, đã tổ chức khai giảng 3 lớp dạy nghề nông nghiệp cho 105 học viên là lao động nông thôn tại 3 xã (Vân Hồ, Xuân Nha và Tân Xuân) của huyện Vân Hồ. Theo đó, các học viên sẽ được đào tạo về kỹ thuật trồng chăm sóc cây ăn quả chom, học kỹ thuật nuôi trồng thủy sản.

Châu Giang