Chú trọng kiểm soát tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới

Với vị trí là đầu mối thông thương thuận lợi cho phát triển kinh tế, Hải Phòng cũng là địa bàn có nhiều cơ hội để các đối tượng lợi dụng buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu vào nước ta. Cuộc chiến chống buôn lậu, gian lận thương mại ở Hải Phòng luôn cam go, phức tạp.

Trong bối cảnh tình hình buôn lậu, buôn bán hàng cấm và hàng nhập lậu tuy không công khai như trước, nhưng hoạt động tội phạm trong lĩnh vực này diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, trên các tuyến đường bộ, đường sông, đường biển.

Cục trưởng Hải quan Hải Phòng Nguyễn Duy Ngọc cho hay, với vai trò “người gác cửa nền kinh tế” tại khu vực cảng biển lớn nhất miền bắc, thường xuyên phải đối mặt với các loại tội phạm liên quan tới hoạt động xuất, nhập khẩu, Hải quan Hải Phòng vừa tập trung thực hiện cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan với việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý rủi ro trên tất cả các lĩnh vực, vừa quyết liệt thực hiện các giải pháp phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Hải quan Hải Phòng đã triển khai giám sát trực tuyến, chủ động thu thập, phân tích thông tin trên các hệ thống nghiệp vụ, hệ thống E-manifest nhằm xác định đối tượng trọng điểm trước khi hàng hóa đến cảng để có biện pháp kiểm tra, kiểm soát, giám sát phù hợp. Hải quan Hải Phòng còn vận hành hiệu quả hệ thống camera giám sát trực tuyến tại khu vực cảng, kho, bãi; thực hiện seal định vị điện tử cùng hệ thống một máy soi cố định, năm máy soi di động tại các cảng biển và máy soi hành lý tại sân bay để giám sát quá trình vận chuyển các lô hàng xuất, nhập khẩu qua địa bàn.

Đặc biệt là việc vận hành hiệu quả hệ thống máy soi (1 máy soi cố định, 5 máy soi di động, 1 máy soi hành lý tại sân bay), cùng với việc bố trí trực 24/7 để thực hiện việc kiểm tra hàng hóa ngay trong quá trình xếp dỡ từ phương tiện vận tải xuống cảng đã góp phần giảm tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa từ 5% (năm 2020) xuống còn 3% (tháng 9/2023).

Cùng với đó, Cục Hải quan Hải Phòng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như Công an, Biên phòng, Cảnh sát biển, Quản lý thị trường, Cục Điều tra chống buôn lậu – Tổng cục Hải quan...Qua đó, kiểm soát tốt tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn quản lý.

Nhờ đó, từ  tháng 1/2021 đến nay, Cục Hải quan  Hải Phòng đã phát hiện, xử lý gần 10.000 vụ vi phạm, phạt tiền hơn 86 tỷ đồng; thu giữ số lượng lớn tang vật vi phạm là hàng hóa cấm xuất khẩu, nhập khẩu, hàng giả, hàng hóa vi phạm Công ước Cites, ma túy (thu giữ 665 kg nhựa cần sa trị giá 153 tỷ đồng, 76 bánh heroin, 10 kg ma túy đá, 1.200 viên ma túy tổng hợp, 17,5 kg ma túy tổng hợp dạng viên nén, 2 kg ketamin, ....; phát hiện 1 vụ nhập khẩu trái phép 19,5 kg sừng tê giác trắng và 4 vụ nhập lậu tổng số 8,3 tấn ngà voi châu Phi; hàng chục container gỗ quý vi phạm Công ước Cites...).

Riêng trong 9 tháng qia, toàn Cục đã phát hiện và xử lý vi phạm hành chính 2.939 vụ, tổng số tiền phạt là  31,1 tỷ đồng; khởi tố, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố 12 vụ.

Trong đó có một số vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa (giả mạo về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa).

Điển hình như 4 vụ nhập lậu ngà voi, sản phẩm ngà voi từ các nước châu Phi về cảng Hải Phòng (được cất giấu trong các container chứa lạc, sừng bò, gỗ,...) với tổng trọng lượng 8,3 tấn; lô hàng nhập khẩu là bỉm, tã Trung Quốc nhưng dán nhãn nhãn hàng hóa thể hiện xuất xứ Hàn Quốc; lô hàng khai là linh kiện lắp ráp tivi nhưng thực tế có trên 500 chiếc tivi không khai báo, được dán nhãn “Made in VietNam”; lô hàng xuất khẩu bột chè xanh, có xuất xứ từ Nhật Bản nhưng được dán lại nhãn phụ, khai báo xuất xứ Việt Nam để trốn tránh việc kiểm soát của cơ quan chức năng tại quốc gia nhập khẩu...

Đáng chú ý, Cục phát hiện nhiều vụ nhập khẩu hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, thu giữ hàng chục container hàng hóa vi phạm (các sản phẩm bản lề, khóa cửa và phụ kiện giả mạo thương hiệu Blum, KinLong, Việt Tiệp...; các sản phẩm đồ gia dụng, điện tử có thông tin sai lệch, gây nhầm lẫn về chỉ dẫn địa lý, nhà sản xuất, xuất xứ hàng hóa...).

Hầu hết các lô hàng này được nhập khẩu từ các quốc gia lân cận, trong khu vực với các thủ đoạn khá tinh vi như: khai báo sai tên hàng, chủng loại vào các mặt hàng có mức độ rủi ro thấp để lợi dụng việc phân luồng miễn kiểm tra thực tế hàng hóa; khai báo hàng không nhãn hiệu hoặc khai báo sang các nhãn hiệu khác để tránh việc kiểm tra, kiểm soát của cơ quan hải quan.  

Ngoài ra còn có tình trạng nhãn mác hoặc bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mạo tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu, phân phối hàng hóa; giả mạo mã số đăng ký lưu hành, mã số công bố, mã số mã vạch của hàng hóa hoặc giả mạo bao bì hàng hóa của tổ chức, cá nhân khác; giả mạo về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa hoặc nơi sản xuất, đóng gói, lắp ráp hàng hóa...

Một số trường hợp sử dụng hình ảnh quốc kỳ hoặc ghi thông tin hàng hóa bằng ngôn ngữ của quốc gia giả mạo xuất xứ (tiếng Đức, Hàn, Nhật,...) nhằm gây nhầm lẫn, lừa dối người tiêu dùng.

Cục Hải quan Hải Phòng xác định cải cách hành chính, hiện đại hóa Hải quan, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý rủi ro trên tất cả các lĩnh vực luôn là giải pháp hữu hiệu nhất trong công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Vĩnh Bảo