Ít ngày nữa là tòa quốc tế sẽ ra phán quyết về vụ Philipines kiện TQ do yêu sách chủ quyền thái quá ở Biển Đông. Tình hình khu vực ngày một căng thẳng. TQ đã đe các nước châu Á rằng có thể rút khỏi Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) nếu phán quyết của tòa đi ngược lại với quan điểm của họ.

{keywords}

TQ quan tâm nhất đó là khả năng tòa trọng tài quốc tế sẽ ra quyết định bất lợi với "đường chín đoạn" yêu sách chủ quyền bao trùm toàn bộ Biển Đông.

Theo các nguồn tin ngoại giao, TQ cho rằng, kết quả tồi tệ nhất là tòa sẽ phán quyết yêu sách dựa theo "các quyền lịch sử" mà Bắc Kinh đưa ra với vùng biển này là không có căn cứ theo luật pháp quốc tế, khiến "đường 9 đoạn" bị vô hiệu hóa.

Hãng tin Kyodo dẫn phát ngôn của TQ nói với các nhà ngoại giao ASEAN rằng, họ sẽ không loại trừ việc rút khỏi UNCLOS nếu điều trên xảy ra. 

Philippines đã quyết định kiện Bắc Kinh ra tòa quốc tế tại Hague năm 2013 trong nỗ lực chống lại yêu sách chủ quyền mơ hồ của TQ. 

Vụ kiện của Philippines được nhiều nước hoan nghênh, trong đó có Mỹ và Nhật Bản. Rất nhiều chuyên gia cho rằng, phán quyết của tòa sẽ gây bất lợi cho TQ. 

Giám sát biên giới hàng hải

Trước tình hình ngày một căng thẳng ở Biển Đông, hải quân Mỹ mới đây đã triển khai 4 máy bay tác chiến điện tử E/A-18G Growler cùng 120 quân đến hỗ trợ Philippines giám sát các biên giới hàng hải.

Máy bay và quân Mỹ đã đến căn cứ không quân Clark ở phía bắc quốc đảo, chịu trách nhiệm đào tạo phi công quân sự Philippines và hỗ trợ "các hoạt động thường xuyên nhằm đảm bảo nhận thức hàng hải và quyền tiếp cận hàng không, hàng hải theo luật pháp quốc tế", Hạm đội 7 của Mỹ ra tuyên bố.

Trước đó, Mỹ đã triển khai 5 chiến đấu cơ A-10C Thunderbolt và 3 trực thăng HH-60G Pave Hawk cùng 200 quân nhân đến căn cứ Clark theo thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng giữa hai nước.

Thỏa thuận mang tên "Hiệp định Tăng cường hợp tác quốc phòng" cho phép Bộ Quốc phòng Mỹ được sử dụng 5 cơ sở quân sự của Philipines gồm: Căn cứ không quân Antonio Bautista, Căn cứ Không quân Basa, Fort Magsaysay, Căn cứ không quân Lumbia và căn cứ Mactan-Benito Ebuen. 

Trong đó, căn cứ Antonio Bautista trên đảo Palawan, cách phía đông quần đảo Trường Sa vài chục km. Căn cứ không quân Basa cũng giáp Biển Đông ở vùng ngoại ô Manila. Căn cứ không quân Bautista là cơ sở Philippines gần Trường Sa nhất.

Mỹ đã từng hiện diện quân sự thường xuyên ở Philippines trong gần một thế kỷ cho tới năm 1991, khi quân Mỹ rời căn cứ hải quân tại Vịnh Subic.

Thái An (Theo Kyodo, breitbart)