- Từ kết quả giám sát của Tổng liên đoàn Lao động VN cho đến thanh tra của Thanh tra Chính phủ (TTCP) đều cho thấy doanh nghiệp (DN) nào cũng chậm đóng các loại bảo hiểm cho người lao động. Trong đó, không ít DN chiếm dụng tiền đóng BH cho mục đích khác.

{keywords}
Chủ tịch Trung ương MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân làm việc với Tổng liên đoàn Lao động VN. Ảnh: Minh Thăng

Chiều 8/4, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân làm việc với Tổng liên đoàn Lao động VN sơ kết chương trình phối hợp giám sát liên ngành việc thực hiện pháp luật BHXH năm 2014.

Ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN cho biết năm 2014, Tổng liên đoàn đã giám sát 12 DN tại 4  tỉnh: Hưng Yên, Bắc Giang, Bà Rịa - Vũng tàu và Tiền Giang. Kết quả cho thấy nhiều vi phạm trong thực hiện các loại BH cho người lao động.

Cụ thể có 7/12 DN chưa kí hợp đồng lao động và chưa đăng kí tham gia BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ, kịp thời cho người lao động. 4 DN chậm đóng, đóng thiếu BHXH với số tiền lớn và thời gian kéo dài.

Ông Chính cũng cho biết từ tháng 1/2013 đến thời điểm giám sát (10/2014) tổng nợ BHXH của 12 DN này là gần 7,15 tỷ đồng. Hầu hết các DN đều đóng BHXH thấp hơn nhiều so với lương thực lĩnh. 4 DN nợ BHXH kéo dài hàng tháng đều trích tiền đóng BHXH 9,5% - 10,5% từ tiền lương, tiền công của người lao động nhưng không đóng vào quỹ BHXH mà chỉ đóng theo kiểu “trừ nợ dần” vào quỹ BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi hưởng BHXH của người lao động.

Ông Trần Đức Lượng, Phó tổng TTCP cũng cho biết qua thanh tra việc chấp hành pháp luật về đóng BHXH và BHYT tại 1.261 DN thì cả 1.261 DN đều chậm đóng BHXH và BHYT. Số nợ đọng lên tới 1.440,470 tỷ đồng.

Chiếm dụng tiền bảo hiểm

Ngoài ra ông Chính còn cho hay có tình trạng DN kí hợp đồng thời vụ dưới 3 tháng để né đóng BH. Nhiều DN cố tình không đóng. Có DN vẫn trích tiền của người lao động nhưng lại chiếm dụng không đóng BHXH nên khi họ phá sản thì người lao động mất trắng.

Theo ông Lượng, hầu hết các DN đều có tình trạng đóng không đủ số lượng người trực tiếp tham gia vào BHXH, BHYT với các hình thức trốn đóng, đóng thiếu thời gian, nợ đọng. Theo TTCP, có 2.063 người chưa được đóng đủ bảo hiểm với số tiền truy đóng 16,582 tỷ đồng. Tất cả các đoàn thanh tra đã lập biên bản yêu cầu các DN nộp tiền truy đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Ông Lượng cũng cho biết tình trạng tương tự với kết quả giám sát của Tổng liên đoàn là hầu hết các tỉnh để tình trạng DN kí hợp đồng dưới 3 tháng 1 lần để không đóng BH cho người lao động.

Nhiều DN trích tiền lương nhưng không đóng cho cơ quan bảo hiểm mà lấy số tiền này sử dụng vào những việc khác như mua nguyên vật liệu, vật tư, trả lương. Riêng đoàn thanh tra liên ngành phát hiện 23/68 DN trích tiền lương người lao động nhưng không đóng cho cơ quan BH mà dùng các mục đích khác là 32,620 tỉ đồng.

“Việc này đã vi phạm quyền lợi chính đáng của người lao động và tiềm ẩn không công bằng trong thực hiện an sinh xã hội”, ông Lượng nhấn mạnh.

Kết quả thanh tra đã có tác dụng thiết thực, ngay trong cuộc thanh tra đã yêu cầu các DN nộp và họ đã nộp 408,988 tỉ đồng, đạt hơn 28% tổng số nợ. Đối với các DN do TTCP thanh tra, các DN đã nộp 104, 530 triệu đồng, 29,08% tổng số nợ. Ông Chính cũng cho hay qua giám sát, nhiều DN đã đóng BHXH giúp thu về cho quỹ hơn 7 tỷ đồng.

Từ hiệu quả giảm sát và thanh tra nói trên, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân cho rằng việc tăng cường giám sát này là rất cần thiết. “Con số 100% DN đều đóng chậm BHXH là vấn đề cần chú ý. Các DN để chậm BHXH nhưng chưa bị làm sao. Tình trạng DN chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm của người lao động để làm việc khác gây thiệt hại cho người lao động và trái với nguyên tắc kinh tế”, ông nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị lập danh mục kiến nghị gửi Chính phủ và các cơ quan liên quan sớm có giải pháp khắc phục những hạn chế này. Đồng thời ông cũng đề nghị trong năm nay giám sát ở 63 địa phương. Bình quân mỗi tỉnh phải giám sát 20-25 DN.

Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN Đặng Ngọc Tùng nói, việc giám sát sẽ được hoàn thành trong tháng 8 để tháng 9 có báo cáo chuẩn bị cho kì họp Quốc hội vào tháng 10.

Thu Hằng