“Tùng dinh dinh tùng dinh dinh/ Phố khuya đám rước lung linh trăng vàng/ Trống dội vọng quá vãng sang/ Chao tôi ngược một ngỡ ngàng ấu thơ…”. Mấy ngày trước trong giãn cách, nhớ Trung thu Hà Nội tôi đã viết những dòng đầy hoài niệm về đám rước đêm Rằm có trống tùng dinh dinh, có múa lân, có đèn ông sao, đèn ông sư và bao loại đèn, nến khác cùng đoàn trẻ con háo hức đón tết.
Hình ảnh ấy gắn liền với nhiều thế hệ tuổi thơ Hà Nội. Tôi viết đầy cảm xúc bởi tôi tiên lượng Trung thu năm nay dịch dã, Hà Nội sẽ không có cái Tết như thông lệ. Một Hà Nội ngày chống dịch sẽ vắng vẻ và hiển nhiên sẽ rất buồn. Nhất là con trẻ.
Nhưng dự cảm của tôi đã sai. Hà Nội đúng ngày Tết Trung thu bước vào đợt chống dịch mới theo Chỉ thị 15 của Chính phủ, nghĩa là sau hơn một tháng triệt để giãn cách theo Chỉ thị 16, người dân Hà Nội đã được quyền ra đường tự do không cần giấy đi đường.
 |
| Nam nữ ra đường chơi Trung thu. Ảnh: Phạm Hải |
Mọi sự kiểm soát ngặt nghèo của giãn cách đã được dỡ bỏ. Điều khó tưởng tượng đã thành hiện thực. Một Hà Nội tưng bừng chật người như trảy hội, đường phố xe cộ kìn kịt, già trẻ gái trai đủ mặt như một đám rước khổng lồ tưng bừng hơn cả những đám rước truyền thống tôi vừa đề cập của Tết Trung thu xưa.
 |
| Đường Hàng Bài ken kín người. Ảnh: Phạm Hải |
Vui tất nhiên, mấy đợt giãn cách kéo dài liền nhau khiến tất cả như bị kìm nén mọi thứ giờ được dịp bung ra lại đúng Trung thu ai mà chả vui. Nhưng cái cách biểu thị đổ ra đường như này, tôi biết rất nhiều người lo lắng đến thắt lòng. Lo lắng thật sự, không còn là chủ quan nữa mà là sự coi thường thiếu lý trí, bất chấp mọi thành quả bao ngày của cả thành phố vật lộn chống dịch. Đắng đót hơn là bất chấp hiểm nguy dịch bệnh chết chóc mà Sài Gòn còn đang là một tấm gương tày liếp, một thí dụ sinh tử đáng sợ.
Chỉ cần trong đám đông kia có vài ca F0 thì không thể kiểm soát nổi được tình thế. Điều ấy hoàn toàn là hiện thực bởi Hà Nội liên tục trong các ngày gần đây phát hiện ra không ít những ca F0 trong cộng đồng. Quả thật bây giờ tôi không dám viết ra thêm ý nghĩ của mình về sự hiểm nguy đang hiển hiện treo trên đầu thành phố bằng sự tập trung đông người dạo phố Trung thu kia nữa.
Một ngày trước Trung thu, tôi có việc đi hầu như khắp các phố phường Hà Nội. Đây là ngày cuối cùng của đợt giãn cách theo chỉ thị 16. Dẫu là ngày cuối cùng vẫn còn hiệu lực của quy định mọi người ra ngoài phải có giấy đi đường nhưng đường phố đã sớm nhộn nhịp. Thời điểm ấy một số chốt kiểm soát dịch ở những đầu mối chính đã được dỡ bỏ chỉ còn các chốt trong ngõ phố, các khu dân cư.
 |
| Hàng Mã tấp nập người mua bán. Ảnh: Phạm Hải |
Người tham gia giao thông đông gấp nhiều lần những ngày trước. Một số cửa hàng, cửa hiệu đã mở đón khách. Anh bạn đi cùng làm trong ngành pháp luật bảo tôi, đấy anh xem, người dân Hà Nội đặc biệt tinh nhạy, họ đã sớm hoan hỉ đón nhận sự nới giãn cách. Một số người dân rất thiếu ý thức. Rồi anh đề cập đến câu chuyện bánh Trung thu đang rộ lên mấy ngày nay. Đó là việc xếp hàng mua bánh đông đến mức cảnh sát khu vực phải điều động người mua vào một sân trường tiểu học để đảm bảo giãn cách mà rút cục vẫn bất lực với đám đông không hề biết sợ. Tôi bảo anh người Hà Nội thích bánh Trung thu truyền thống và ngày này thì có hộp bánh đó là điều chính đáng. Nhưng nói gì thì nói cái sự tập trung để mua được hộp bánh đúng là nguy hiểm và phản cảm nhất là đang cao điểm của giãn cách.
Mới sáng nay trên Facebook một người bạn tôi ở phố cổ sát phố Hàng Mã còn ca thán con phố vẫn bị bịt hai đầu để ngăn cản người mua và người bán đồ chơi Trung thu, muốn kiếm cho cháu cái đèn ông sao mà không có ai bán. Rồi anh khoe trên đường đi anh chợt bắt gặp một người đàn ông chở chùm đèn ông sao đi bán rong nên mua liền hai chiếc. Tôi nhìn ảnh những cái đèn nhờn nhợt, sơ sài đầy tạm bợ mà thấy cám cảnh nhưng đúng như anh nói có đèn đã là tốt.
Nhưng đấy là buổi sáng. Mọi sự thay đổi rất nhanh, phố Hàng Mã đã tấp nập. Các con phố bán đồ chơi lân cận phố Hàng Mã cũng đông khách đến mua. Điều này là rất bình thường thậm chí là niềm vui nhưng có lẽ người dân trong phấn khích của sự giải tỏa sau giãn cách dài ngày đã chủ quan quên đi sự nguy hiểm.
Những bức ảnh, clip quay tối Trung thu trên khắp các phố phường Hà Nội đã nói lên tất cả chẳng cần bình luận nhiều. Tôi chỉ đưa một hình ảnh có gia đình 5 người lèn nhau trên một chiếc xe máy trong đó có 3 trẻ em là đủ thấy sự nhờn luật và phản cảm. Hà Nội sau những khắc phục về cấp giấy đi đường về phân vùng, về xét nghiệm toàn thể hay khu vực nguy hiểm có vẻ như đã nới lỏng giãn cách đúng ở thời điểm nhạy cảm là ngày Tết Trung thu.
Bất chợt tôi nghĩ giá như Hà Nội bắt đầu áp dụng chỉ thị 15 chỉ sau một ngày khi Tết Trung thu qua đi thì chắc gì đã có những “đám rước” khổng lồ kia. Chỉ mong cái “giá như” lần này sẽ không xảy ra điều đáng tiếc. Đừng có F0 nào trong một tối Trung thu vui vẻ nhưng đầy những dự cảm của sự lo lắng về mối nguy hiểm cận kề.
Hà Nội đêm Trung thu 21/9/2021
Phạm Ngọc Tiến
'Biển người' ở Hà Nội đổ ra đường vui Trung thu sau ngày dài giãn cách
Không còn bị kiểm tra giấy đi đường, người dân Hà Nội đổ ra ken kín các con phố trung tâm để chơi Tết Trung thu.
.svg){kind=icon}
