- Lần đầu tiên tại Việt Nam, các bác sĩ áp dụng thành công kĩ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy cứu sống bệnh nhân ngừng thở, ngừng tim - vốn có cơ hội cứu sống chỉ 1-2%.

BS Nguyễn Hữu Quân, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân Nguyễn Thị X. (82 tuổi, Yên Bái) chuyển vào bệnh viện cấp cứu trong tình trạng đã ngừng thở, ngừng tim (ngừng tuần hoàn) và hôn mê.

Ngay lập tức, bệnh nhân được tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn. Sau cấp cứu, bệnh nhân đã hồi phục nhịp tim và huyết áp nhưng vẫn hôn mê sâu do thương tổn não. Các bác sĩ quyết định tiến hành hạ thân nhiệt chỉ huy cho bệnh nhân để bảo vệ não.

{keywords}
Bệnh nhân Nguyễn Thị X. được hạ thân nhiệt chỉ huy, giúp các tế bào não phục hồi. Ảnh: BS cung cấp

Kết quả sau liệu trình 24 giờ hạ thân nhiệt, huyết áp của bệnh nhân đã ổn định hơn, có nhịp tự thở. Đến ngày thứ 3, bệnh nhân đã mở mắt, há miệng theo lệnh và đến nay, tình trạng sức khỏe đã ổn định, tỉnh táo, tiếp xúc tốt, phục hồi vận động.

BS Quân cho hay, với các bệnh nhân ngừng tim trên 3 phút không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Trường hợp bệnh nhân được cấp cứu cho tim đập trở lại, phục hồi được mạch huyết áp thì tỉ lệ sống sót tại các nước phát triển cũng dưới 10%. Tại Việt Nam, tỉ lệ này chỉ là 1-2%.

Nguyên nhân do khi ngừng tim, não không có máu nuôi dưỡng bị tổn thương nặng nề. Các phản ứng có hại do thiếu máu não gây ra tiếp tục gây huỷ hoại tế bào não. Hậu quả não sẽ bị phù nề, viêm và hoại tử dẫn tới chết não và tử vong.

Thông thường với các bệnh nhân ngừng tim, đã được cấp cứu thành công nhưng vẫn không tỉnh, các bác sĩ sẽ tiến hành hạ nhiệt độ cơ thể bệnh nhân. Các biện pháp trước đây như chườm đá, truyền nước lạnh...được áp dụng nhưng không kiểm soát được nhiệt độ một cách chính xác nên hiệu quả rất hạn chế.

Giờ đây, khi áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy, các bác sĩ sẽ đưa một ống thông chuyên biệt vào mạch máu của bệnh nhân và từ đó tiến hành hạ thân nhiệt điều trị xuống khoảng 33 độ C. Sau đó máu sẽ duy trì ở nhiệt độ này trong vòng 24 giờ để giúp cho các tế bào não hồi phục.

{keywords}
Bệnh nhân được hạ nhiệt độ xuống còn khoảng 33 độ C trong vòng 24 giờ đồng hồ

Khi nhiệt độ bệnh nhân hạ xuống, não sẽ bớt phù hơn, bớt viêm và tưới máu não, cung cấp oxy tốt hơn, từ đó các tế bào não sẽ hồi phục rất ngoạn mục.

Sau 24 giờ, máy sẽ làm ấm bệnh nhân theo chương trình, nâng dần nhiệt độ bệnh nhân 0,25 độ/giờ cho tới khi đạt nhiệt độ bình thường.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam áp dụng thành công kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy. Nhờ kỹ thuật này, các bệnh nhân ngừng tim sẽ có nhiều cơ hội sống sót hơn, khả năng phục hồi ý thức và vận động tốt hơn, ít biến chứng hơn đồng thời mở ra hướng điều trị nhiều triển vọng có thể áp dụng cho nhiều bệnh nhân rơi vào tình huống nguy hiểm liên quan đến thương tổn não cấp như thương tổn não sau ngừng tuần hoàn, sau thương tổn não nặng do bị chấn thương hoặc tai biến mạch não…

“Thời gian vàng cho người bệnh để thực hiện kỹ thuật hạ thân nhiệt là trước 6 giờ. Nếu bệnh nhân đưa vào cấp cứu sau 6 tiếng thì hiệu quả sẽ không như mong muốn”, BS Quân lưu ý.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, đến nay các bác sĩ đã áp dụng kĩ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy thành công cho 10 bệnh nhân,

Thúy Hạnh