- Sáng nay (17/5), báo cáo UB Thường vụ QH, đoàn giám sát nhận định hai dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ có hiệu quả nhưng không cao.

>> Bauxite trên bàn Thường vụ QH
>> Bộ trưởng Công Thương làm rõ về các dự án bauxite

Tân Rai và Nhân Cơ là hai dự án thử nghiệm khai thác bauxite sản xuất alumin đầu tiên ở nước ta, đặt tại Lâm Đồng và Đắc Nông, do Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam làm chủ đầu tư.

{keywords}

Ảnh: TTXVN

Chủ nhiệm UB Kinh tế QH Nguyễn Văn Giàu, trưởng đoàn giám sát, cho rằng trong bối cảnh kinh tế bị suy giảm, phát triển kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn, việc đầu tư một lượng vốn lớn, kéo dài cho hai dự án này cần được tiến hành thận trọng, tính toán kỹ, đặc biệt là chi phí dành cho hai dự án phải thật hợp lý, đảm bảo hiệu quả kinh tế.

"Về hiệu quả kinh tế tổng thể của dự án, do giá alumin phụ thuộc hoàn toàn vào sự chi phối của thị trường thế giới trong bối cảnh biến động mạnh của tình hình sẽ tác động đến hiệu quả kinh tế của dự án", ông Giàu nói.

Về điểm này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải giải trình thêm: Chính phủ đã tính toán trên cơ sở các phương án “bảo thủ nhất”, theo đó về giá thì dự án vẫn có hiệu quả.

"Dự báo mới nhất cho thấy đến năm 2018, giá alumin sẽ lên đến 400USD/tấn, đến 2020 là 450 USD/tấn, cao hơn so với mức giá ta lấy làm căn cứ xây dựng dự án. Với mức đầu tư 700 triệu USD, dự án này chắc chắn phải có thời gian lỗ kế hoạch, không thể có lãi ngay từ năm đầu tiên, nhưng hiện hai dự án này đã giảm được thời gian lỗ kế hoạch từ 1-2 năm", ông Hoàng Trung Hải nói.

Liên quan đến bảo vệ môi trường, Phó Thủ tướng cho biết: Sau sự cố bùn đỏ ở Hungary, ta đã điều chỉnh thiết kế của hồ bùn đỏ của ta mà theo nhận xét của đoàn giám sát hiện nay là thừa an toàn.

"Chính phủ cũng chủ trương không điều chỉnh xuống về chỉ tiêu an toàn trong bối cảnh biến đổi khí hậu và biến động khó lường của điều kiện tự nhiên. Theo đó, đã dự trù đến việc tăng thêm 1 hồ chứa bùn đỏ thứ 3 để đề phòng tác động của biến đổi khí hậu, mưa cực đoan và các khả năng xấu hơn của thời tiết".

Cũng theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, đến nay phía Tập đoàn đã làm chủ về vận hành hai dự án, không phải thuê công ty nước ngoài; đang hướng tới khả năng xử lý, sửa chữa được một số sự cố nếu xảy ra.

Ông Hoàng Trung Hải cũng nói: Trữ lượng bauxite của ta khoảng 11 tỷ tấn nhưng hiện thế giới chỉ trao đổi thương mại khoảng 9 triệu tấn/năm. Như vậy ta hoàn toàn có thể phát triển một ngành công nghiệp lớn về bauxite, alumin và nhôm. Tuy nhiên do giá điện của ta chưa cạnh tranh, khó sản xuất nhôm hiệu quả nên hiện tập trung cho alumin, nhôm chỉ đang thí điểm qua một số dự án và đang chỉ đạo đưa vào dây chuyền sản xuất.

"Nếu được ta sẽ chủ động nguồn kim loại màu quý hiếm này cho đất nước, hiện đang phải nhập 3 triệu tấn/năm. Bài học này là từ một dây chuyền sản xuất đồng ở Lào Cai, chỉ 10 nghìn tấn thôi mà các nhà máy trong nước xếp hàng tiêu thụ hoàn toàn", Phó Thủ tướng nói.

Bên cạnh đó là nghiên cứu xử lý bùn đỏ để biến một sản phẩm nguy hại thành không nguy hại, thậm chí còn có thể sản xuất sắt. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng tỏ ra rất vui mừng về tiềm năng này. Ông Hùng yêu cầu đoàn giám sát và Chính phủ hoàn chỉnh báo cáo để trả lời tất cả các câu hỏi các ĐBQH có thể đặt ra tại kỳ họp tới về vấn đề này.

Chung Hoàng