Những bước đi của Tổng thống Nga có tầm quan trọng vượt xa tình hình tại Syria. Trên thực tế, đó có thể báo trước một thời kỳ mới trong địa chính trị và an ninh toàn cầu.

Các lực lượng của Nga đang thiết lập một căn cứ không quân, có khả năng tiến hành các chiến dịch khắp vùng Cận Đông và Đông Địa Trung hải. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Nga có tiền đồn trên đất liền để phóng chiếu lực lượng, ngoài phạm vi của Biển Đen.

Tuy vậy, chính quyền Tổng thống Barack Obama dường như vẫn mơ hồ về điều này, cho dù việc nắm rõ mục đích cơ bản của Kremlin không phải quá khó.

Một số nhà phân tích cho rằng, với căn cứ này, Tổng thống Nga Putin hẳn là có ý ngăn liên quân thực hiện các đòn tấn công nhằm vào Tổng thống Syria Bashar al Assad, thiết lập bất kỳ vùng cấm bay nào, hay có hành động gây tổn thất cho quân của ông Assad.

{keywords} 

Ngoài ra, theo trang Business Insider, ông Putin còn muốn gây dựng một liên minh phản kháng, bao gồm Nga, Iran, Iraq, Syria và lực lượng Hezbollah ở Lebanon và chứng tỏ rằng, liên minh của ông hiệu quả hơn của phương Tây.

Cuối cùng, ông Putin muốn thiết lập vị thế thường trực tại Trung Đông, từ đó ‘chiếu tướng’ sườn phía nam của NATO, phóng chiếu sức mạnh vào thẳng Địa Trung Hải và thế giới Ảrập.

Việc chiến đấu cơ Nga bay quanh Syria có nghĩa là Moscow có quyền phủ quyết mọi nỗ lực thiết lập vùng cấm bay hoặc khu vực phi IS. Các máy bay Nga có thể hộ tống không quân Syria thực thi nhiệm vụ tuần tra trên không, bảo vệ trực thăng Syria không kích...

Máy bay Su25 của Nga được thiết kế bay thấp và chậm, hỗ trợ tốt cho lực lượng mặt đất giao chiến với đối phương. Còn trực thăng Mi-24 có vai trò tương tự như chiếc Apache của Mỹ, có thể vận chuyển binh sĩ, tiếp viện cũng như thực hiện các nhiệm vụ tấn công trên mặt đất.

Các máy bay này có bán kính tác chiến hạn chế (400km hoặc ít hơn), nên không được coi là lý tưởng khi tác chiến ngoài vùng biên từ khoảng Qusayr ở miền nam cho tới vùng Idlib ở phía bắc. Từ Latakia, các máy bay này ít đe dọa tới Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan hoặc Israel.

Tuy nhiên, Moscow cũng đồn trú các máy bay Su24 Fencer nhỏ hơn và Su30 Flanker ở Latakia. Máy bay Fencer là loại cũ, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ tấn công mặt đất tầm xa.

Bán kính tác chiến của Fencer đủ để bao quát hầu hết Syria từ căn cứ Latakia và thậm chí cả Đông Địa Trung Hải. Fencer có thể tấn công tầm xa các mục tiêu đặc thù hoặc trinh thám trên không, nhưng đây không phải mối đe dọa nghiêm trọng tới tiềm lực của Mỹ, NATO hoặc Israel khi tác chiến trên toàn khu vực.

Chiếc Flanker lại là một câu chuyện khác. Phạm vi hoạt động của máy bay này trên vài ngàn km. Đây là thiết kế rất hiệu quả cho việc thao diễn trên không.

Flanker có khả năng tránh các tên lửa SAM và về lý thuyết có thể đấu với nhiều loại máy bay phương Tây. Flanker có thể tác chiến bất kỳ đâu trên khắp vùng Cận Đông, thực hiện nhiệm vụ trinh sát trên diện rộng.

Giới phân tích cho rằng, việc Nga triển khai quân tại Syria là một "cú sốc" lớn cho Mỹ cùng đồng minh. Ngoài những mục tiêu trên, bước tiến này còn mang lại cho ông Putin nhiều cơ hội gây ảnh hưởng tới các chiến dịch của Mỹ ở Trung Đông và Địa Trung Hải.

Mỹ dần dần sẽ phải chấp nhận thực tế mới và bất đắc dĩ phải hợp tác với Nga, Iran và Syria. Sự hợp tác này ban đầu có thể chỉ miễn cưỡng, nhưng dần dần sẽ nhiệt tình hơn.

Lê Thu