ABC News đã tìm hiểu một số chi tiết về nữ phiên dịch viên 64 tuổi hiện đang là tâm điểm cơn bão chính trị hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nga họp kín. Bà có thể biết rõ nội dung ông Trump và ông Putin trao đổi riêng với nhau ở Helsinki.

{keywords}
Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Dinh Tổng thống ở Helsinki, Phần Lan, ngày 16/7/2018. Marina Gross ngồi phía trái. (Ảnh: Sputnik/EPA)

Gross và những người gần gũi với bà trong gia đình không bình luận khi được ABC liên lạc.

Các phiên dịch viên kỳ cựu hiện đang lo ngại rằng khả năng Gross bị Quốc hội triệu tập và chất vấn về những gì bà ghi chép trong cuộc gặp kín Trump – Putin sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm.

Marina Gross là ai?

Sinh ở Nga, vào cuối những năm 1980, Gross cùng gia đình nhập cư vào Mỹ khi bà ở độ tuổi 20. Thập niên 1990, bà bắt đầu làm phiên dịch hợp đồng cho Bộ Ngoại giao Mỹ.

Sau đó, bà được Bộ Ngoại giao Mỹ tuyển dụng và là một trong hai phiên dịch viên người Nga làm việc tại Văn phòng Dịch vụ Ngôn ngữ của Bộ này. Những người được Văn phòng thuê làm việc cả cho chính phủ Mỹ, trong đó có Tổng thống. Họ đóng vai trò then chốt trong các cuộc gặp quốc tế nhưng luôn là những người ở phía sau.

Marina Gross đã xuất hiện trong nhiều bức ảnh Nhà Trắng hoặc Bộ Ngoại giao Mỹ công bố, chẳng hạn dịp bà phiên dịch cho Đệ nhất Phu nhân Mỹ Laura Bush và cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson.

{keywords}
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trao đổi với người đồng cấp Mỹ Rex Tillerson ở Moscow ngày 12/4/2017. (Ảnh: Bộ Ngoại giao Mỹ)
{keywords}
Bà Laura Bush thăm sân vận động Sochi, Nga, tháng 4/2008. Đứng cạnh bà là phiên dịch viên Marina Gross. (Ảnh: Nhà Trắng)

Nhưng khi làm việc ở Helsinki ngày 16/7/2018, những gì bà ghi chép đã được phe Dân chủ ở Quốc hội Mỹ để ý vì bà là người Mỹ duy nhất có mặt trong phòng khi ông Trump và ông Putin gặp nhau 2 giờ đồng hồ. Hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau tổng cộng 5 lần, nhưng chỉ 2 lần chính thức là ở Hamburg (Đức) và Helsinki.

Ngoại trưởng Tillerson khi đó ngồi với cả hai vị Tổng thống trong phòng họp ở Hamburg và đã cung cấp cho các quan chức an ninh cũng như các nhà báo bản tóm tắt những vấn đề được bàn bạc. Tuy nhiên, báo Washington Post chỉ ra rằng chính phủ Mỹ không có bản ghi chép nội bộ về cuộc gặp đó, và ông Trump đã tịch thu ghi chép của phiên dịch viên.

Kể từ đó, các thành viên Dân chủ ở Quốc hội Mỹ tuyên bố muốn tiếp cận bản ghi chép của bà Gross để hiểu những gì ông Trump đã trao đổi với ông Putin. Một nỗ lực trước đó của phe Dân chủ muốn triệu tập bà Gross cùng phiên dịch viên tại hội nghị Hamburg của ông Trump đã bị vô hiệu hóa bởi phe Cộng hòa, những người kiểm soát Hạ viện khi đó.

"Tiền lệ xấu"

Tuần trước, cựu đại sứ Mỹ Michael McFaul lên Twitter bày tỏ sự ủng hộ dành cho Marina Gross, mô tả bà là "một phiên dịch viên tuyệt vời".

Những người làm nghề phiên dịch chuyên nghiệp đang tỏ ra lo lắng về tiền lệ nguy hiểm mà Quốc hội Mỹ đặt ra nếu một phiên dịch viên ngoại giao bị triệu tập.

"Tôi chưa từng thấy điều đó xảy ra trong 30 năm tôi làm việc cho Bộ Ngoại giao và kể từ khi tôi nghỉ hưu", ABC News dẫn lời Dimitry Zarechnak, một cựu phiên dịch viên tại Văn phòng Dịch vụ Ngôn ngữ của Bộ Ngoại giao Mỹ nói. "Tôi nghĩ đó sẽ là một hành động rất tồi tệ và là tiền lệ xấu cho ngoại giao nói chung".

Zarechnak từng phiên dịch cho Tổng thống Ronald Reagan trong một số hội nghị thượng đỉnh của ông với lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev.

Harry Obst, một cự giám đốc Văn phòng Dịch vụ Ngôn ngữ đã phiên dịch cho 7 tổng thống Mỹ, bình luận rằng nếu "bị đặt trong tình cảnh tương tự thì tôi sẽ không tiết lộ bất cứ thông tin gì". "Đó là bởi lời thề mà bạn đã thực hiện là không tiết lộ thông tin mật ở bất cứ mức độ nào", ông giải thích.

Thanh Hảo