“Chúng tôi ... lo lắng về lệnh trừng phạt của họ đối với cây cải dầu và nguy cơ sẽ có thêm nhiều lệnh trừng phạt nữa nhằm vào các sản phẩm khác”, hãng Reuters trích dẫn phát biểu của ông Trudeau khi ông tham dự buổi lễ kỷ niệm 75 năm cuộc đổ bộ D-Day tại miền bắc nước Pháp.

{keywords}
Thủ tướng Trudeau phát biểu khi dự lễ kỷ niệm D-Day tại Pháp. Ảnh: Reuters

Ông Trudeau, hiện đang bị các đảng đối lập cáo buộc gây ra sự căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc, dự kiến sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản vào cuối tháng 6 này. Trung Quốc cũng là một thành viên trong nhóm G20. Thủ tướng Canada để ngỏ khả năng ông sẽ có một cuộc gặp với ông Tập Cận Bình tại hội nghị lần này.

“Chắc chắn chúng tôi sẽ xem liệu có thể sắp xếp một cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hay không”, ông Trudeau nói.

Quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc đã đóng băng hồi tháng 12/2018, khi cảnh sát thành phố Vancouver, Canada tiến hành bắt giữ Giám đốc tài chính Tập đoàn Công nghệ Huawei, bà Mạnh Vãn Chu theo một lệnh bắt giữ của Mỹ. Sau đó, Trung Quốc đã cấm nhập cải dầu từ Canada, đồng thời tiến hành bắt giữ 2 công dân Canada với tội danh gián điệp.

{keywords}
Vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu đã châm ngòi căng thẳng ngoại giao giữa Trung Quốc và Canada. Ảnh: AP

Dù Thủ tướng Trudeau không đưa ra chi tiết về những ngành nghề có thể sẽ trở thành mục tiêu trả đũa của Trung Quốc, Bộ trưởng Nông nghiệp Canada bà Marie-Claude Bibeau cho biết bà đã nghe thấy những ý kiến lo ngại của ngành nông nghiệp Canada về việc chống xuất khẩu đậu nành.

Doanh thu xuất khẩu cải dầu của Canada đã giảm xuống còn 47 triệu USD Canada (khoảng 822 tỷ VND) trong tháng 4/2019, tương đương 14,7% sản lượng do các chuyến hàng nhập vào Trung Quốc đã dừng lại, theo số liệu chính phủ Canada thông báo hôm 6/6. Tuy nhiên, doanh thu xuất khẩu lúa mì đã tăng 136 triệu USD Canada (khoảng 2380 tỷ VND), khoảng 21,7% số lượng xuất khẩu, khi Trung Quốc lại là nước chiếm phần lớn mức tăng xuất khẩu mặt hàng này.

Cụ thể, Trung Quốc đã mua 1,5 triệu tấn lúa mì từ Canada từ tháng 8/2018 đến tháng 4/2019, gần gấp đôi so với một năm trước đó và nhiều nhất kể từ năm 2004-05, theo dữ liệu của Ủy ban Ngũ cốc Canada. Nguyên do là Canada và Mỹ là hai nhà cung cấp lúa mì giàu protein lớn nhất, cung cấp độ bền gluten cần thiết cho việc nướng bánh. Tuy nhiên, người tiêu dùng Trung Quốc đang tẩy chay lúa mì Mỹ trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung đang leo thang.

Ngoài cải dầu, Bắc Kinh cũng đã ngừng cấp phép nhập khẩu cho hai nhà sản xuất thịt lợn của Canada. Canada do không còn lựa chọn nào khác ngoài hứng chịu các tổn thất kinh tế từ các lệnh cấm của Bắc Kinh, nên đã từng nhờ tới Mỹ. Bởi theo Canada, Mỹ cần có trách nhiệm giúp đỡ nước này trong mối quan hệ với Trung Quốc do lệnh bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu của chính quyền Canada được thực hiện theo ý muốn Washington.

Tuy nhiên quan hệ giữa Mỹ và Canada gần đây cũng không được suôn sẻ, khi một số mặt hàng xuất khẩu của Canada đang bị Mỹ đe dọa đánh thuế, và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từng chỉ trích Thủ tướng Canada Justin Trudeau là “yếu kém và không đáng tin cậy”.

Tuấn Trần