Tránh đối đầu với Iran

Những căng thẳng trong vùng Trung Đông đã nổi lên khi Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Tehran hồi năm ngoái. Ngoài ra, tình hình càng phức tạp hơn khi Tehran bị buộc tội tấn công tàu chở dầu ở vịnh Oman, và Washington tăng cường hiện diện quân đội nước này tại đây.

Hồi đầu tháng này, Anh đã bắt giữ một tàu chở dầu Iran vì nghi ngờ con tàu này vi phạm lệnh cấm của EU khi chở dầu tới Syria. Và chỉ một tuần trước khi ông Johnson được bầu làm người đứng đầu nước Anh, Iran đã tiến hành bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero mang quốc kỳ Anh cùng 23 thủy thủ tại Eo biển Hormuz.

{keywords}
Tàu Stena Impero bị Iran bắt tại eo biển Hormuz. Ảnh: Reuters

Để đáp trả động thái này của Iran, Ngoại trưởng Jeremy Hunt hôm 22/7 cho biết nước Anh sẽ đàm phán với các nước châu Âu khác nhằm thiết lập một “nhiệm vụ bảo vệ hàng hải”. Ông Hunt cũng nói thêm, điều này rất giống với một kế hoạch mà phía Washington đưa ra, nhưng quan điểm của Anh sẽ khác với Mỹ về vấn đề thỏa thuận hạt nhân 2015.

Mặc dù ông Johnson từng chỉ trích Tổng thống Trump trong quá khứ, nhưng tân Thủ tướng Anh gần đây đã lưỡng lự trong việc chỉ trích vào ông Trump, cũng như từ chối lên án những nhận xét của Tổng thống Trump về vụ rò rỉ điện tín của cựu Đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch.

Ngoài ra, những người chỉ trích cho rằng, khả năng của tân Thủ tướng Anh rất kém khi phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng quốc tế tế nhị như vậy. Hồ sơ chính trị ngoại giao của ông Johnson cũng không nổi bật, và những đối thủ của ông Johnson sẽ chỉ ra những sai lầm ngớ ngẩn và công kích vào đó.

Trong một diễn biến khác, Ngoại trưởng Iran Zarif cũng đã nhanh chóng chúc mừng ông Johnson trở thành người đứng đầu nước Anh, nhưng ông Zarif cũng đưa ra cảnh báo rằng khi Iran “không muốn tìm kiếm sự đối đầu… Đó là vùng biển của chúng tôi và chúng tôi sẽ bảo vệ vùng này”.

Giải quyết vấn đề Brexit

Và dù có tránh được xung đột với Iran, thì ông Johnson vẫn phải đối mặt với vấn đề đã phủ bóng đen lên nền chính trị nước Anh suốt 3 năm qua: Vấn đề Brexit.

Nước Anh đã bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hồi tháng 6/2016 nhưng để thực hiện điều này không đơn gian. Người tiền nhiệm Thesera May đã đạt được thỏa thuận rời khỏi EU với các nhà lãnh đạo châu Âu. Tuy nhiên các nhà lập pháp Anh, nhiều trong số đó thuộc Đảng Bảo thủ của chính bà May đã từ chối phê chuẩn thỏa thuận trên.

{keywords}
Bà Therasa May từ chức hôm 24/7. Ảnh: Reuters

Ông Johnson, vốn là người luôn ủng hộ việc Anh rời EU, đã tuyên bố khi tranh cử rằng ông sẽ thành công trong việc đàm phán lại thỏa thuận của riêng ông với EU trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, ngay sau khi ông Johnson trúng cử, các quan chức EU nhắc lại điều họ đã nói nhiều tháng nay: Họ không có kế hoạch tái bàn luận thỏa thuận họ đã đồng ý với bà May hồi năm 2018.

Theo đài NBC nhận định, nếu ông Johnson không đạt được thỏa thuận Brexit mới, thì ông này sẽ phải đưa nước Anh rời khỏi EU mà không đạt được thỏa thuận nào hết. Rất nhiều chuyên gia và lãnh đạo công nghiệp cho biết, nếu London không đạt được thỏa thuận Brexit thì điều này sẽ là một thảm họa cho nền kinh tế Anh và các nước châu Âu khác. Bởi tác động của nó sẽ khiến cho lương thực, thuốc men và nhu yếu phẩm trở nên thiếu thốn.

Đoàn kết cả nước Anh

Một phần vấn đề ở đây là Brexit không tuân theo những quy tắc mà đã giúp cho nền chính trị Anh hoạt động suốt mấy chục năm qua. Các đảng lớn ở Anh, Đảng Bảo thủ và Công Đảng, đang bị chia rẽ sâu sắc do các nhà lập pháp ở hai đảng bị chia thành 2 phe ủng hộ hoặc phản đối Brexit.

{keywords}
Tân thủ tướng Anh sẽ gặp nhiều thách thức không nhỏ. Ảnh: Reuters

Chính vì không đảng nào chiếm được đa số ghế trong Nghị viện Anh, nên hết lần này đến lần khác, thành viên thuộc Nghị viện Anh luôn bỏ phiếu và phản đối những gì họ không muốn, trong khi họ không bao giờ đồng ý những gì họ cần làm. Sự chia rẽ thậm chí còn nghiêm trọng hơn trong Đảng Bảo thủ cầm quyền của ông Johnson, đến mức một số nghị sĩ đã tuyên bố sẽ lật đổ chính phủ còn hơn thấy ông Johnson thúc đẩy việc Brexit không có thỏa thuận.

Điều này làm tăng khả năng một cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra trước khi năm nay kết thúc. Và cuộc bầu cử này sẽ khiến ông Johnson bị ông Nigel Farage, lãnh đạo lực lượng Brexit kiêm đồng minh chống dân nhập cư của ông Trump, vượt xa. Và nếu ông Johnson thua trong cuộc tổng tuyển cử năm nay, ông Johnson có thể sẽ trở thành nhà lãnh đạo ở Anh có nhiệm kỳ ngắn nhất trong hơn 200 năm qua.

Tuấn Trần