Sau nhiều năm chờ đợi, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) cuối cùng đã chính thức tuyên bố thực hiện vụ tấn công nhằm vào Iran.

Theo các bản tin truyền thông, hôm 7/6, bốn tay súng thâm nhập Quốc hội Iran rồi xả súng bắn bừa, trong khi những đối tượng khác kích nổ một quả bom ở lăng người sáng lập Cộng hòa Hồi giáo Iran Ayatollah Ruhollah Khomeini. Tổng cộng 12 người thiệt mạng.

{keywords}

Các chiến binh IS. (Ảnh: FP)

Nếu đúng IS ra lệnh thực hiện vụ tấn công thì tổ chức này đã đánh vào đầu não tinh thần của chính phủ cách mạng Iran.

Theo tạp chí FP, IS đã có ý định tấn công Iran kể từ năm 2007, khi nhóm này công khai dọa dẫm Tehran vì ủng hộ chính phủ gồm đa số người Shiite ở Iraq. Chúng coi người Shiite vịnh Ba Tư là những người bội giáo, bán đứng người Ảrập Sunni cho Israel và Mỹ.

IS khác mạng lưới khủng bố al-Qaeda ở điểm này, vì al-Qaeda không chủ trương tấn công Iran nhằm sử dụng nước này như một trung tâm tài chính. Năm 2007, Osama bin Laden còn viết thư riêng cho các thủ lĩnh IS, kêu gọi từ bỏ ý đồ này.

"Các ông không tham khảo ý kiến của chúng tôi về vấn đề quan trọng ảnh hưởng tới lợi ích chung của tất cả chúng tôi. Iran là nguồn chính cung cấp quỹ, nhân sự, liên lạc cùng vấn đề con tin của chúng tôi. Không đánh Iran, trừ khi buộc phải làm", Bin Laden giải thích.

Sự lo lắng của Bin Laden là có cơ sở. Sau vụ khủng bố 11/9 nhằm vào Mỹ, một loạt các điệp vụ al-Qaeda và thành viên gia đình Bin Laden chạy tới Iran, trong số đó có con trai Hamza của Bin Laden.

Tại nước này, họ bị quản thúc tại gia hoặc chịu sự giám sát chặt chẽ. Al-Qaeda không tấn công Chính phủ Iran để bảo vệ người của mình.

IS không thích đề nghị của Bin Laden nhưng đành chấp nhận. Khi al-Qaeda và IS tách rời vào năm 2014, một phát ngôn viên của IS sử dụng chính điều này để khuếch trương thanh thế cho tổ chức của mình.

Ông ta tuyên bố hàng ngũ IS muốn tấn công, nhưng al-Qaeda không đồng ý vì muốn "bảo vệ các lợi ích và tuyến hậu cần của mình".

{keywords}

Trùm khủng bố Osama bin Laden khi còn sống. (Ảnh: AP)

Nếu đúng IS tấn công Iran hôm 7/6 thì tại sao tổ chức này phải chờ tới 3 năm trong khi có thể tùy ý hành động từ năm 2014?

Tạp chí FP nêu một số cách lý giải.

Có thể trong 3 năm đó, IS không có nhân sự đủ năng lực tấn công. Và trong khoảng thời gian này, có lẽ IS tuyển mộ và đào tạo các chiến binh cốt cán người Iran để sau này phái về nước thực hiện nhiệm vụ.

Hoặc có thể là lý do chiến lược, đó là trừng phạt kẻ thù vì đã tấn công vào lãnh địa của mình, gây một cuộc xung đột giáo phái toàn diện hòng buộc người Sunni Iraq phải đứng về phía IS, hoặc khiêu khích chính phủ Iran mở một cuộc trấn áp trong nước nhằm vào người Sunni, rốt cuộc khiến họ phải quay sang nhờ IS bảo vệ.

Một viễn cảnh khác là IS muốn chiến thắng al-Qaeda trong cuộc chiến giành cảm tình và trái tim của các thánh chiến binh toàn cầu. IS đang rất cần thêm tân binh để bổ sung cho hàng ngũ đang bị thu nhỏ ở Iraq và Syria. Một vụ tấn công táo tợn ở thủ đô Iran có thể khiến al-Qaeda bẽ bàng vì đã "án binh bất động".

Thời điểm tấn công cũng rất đáng chú ý.

Để chứng tỏ mình vẫn rất hấp dẫn các tân binh, IS muốn truyền cảm hứng hoặc trực tiếp thực hiện các cuộc tấn công trên toàn thế giới vào tháng ăn chay Ramadan của người Hồi giáo. Lễ Ramadan năm ngoái đã đầy chết chóc và năm nay sẽ phải bằng hoặc thảm khốc hơn.

Thanh Hảo