(VietNamNet) - Mỗi năm Việt Nam phải chi tới hơn 23.000 tỷ đồng để giải quyết 5 bệnh liên quan tới thuốc lá! Con số này chiếm gần 1% GDP của cả nước, cho thấy hậu quả nặng nề về mặt sức khỏe, xã hội, kinh tế của việc hút thuốc lá mang lại. Tăng thuế thuốc lá được cho là giải pháp quan trọng để làm giảm nhu cầu hút thuốc, từ đó giảm gánh nặng bệnh tật do thuốc lá mang lại. 

Hút thuốc lá – chủ động đưa chất độc vào người 

Thuốc lá là thứ có hại duy nhất mà người bệnh chủ động sử dụng. Nó cũng đã gây ra nhiều hậu quả nặng nề về sức khỏe đối với người dùng.

Số liệu thống kê tại BV K năm 2000 cho thấy tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá lên tới 96,8%. Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi – căn bệnh nguy hiểm, gây tử vong hàng đầu. Nghiên cứu của Bệnh viện K cho thấy, “vai trò” của thuốc lá rất rõ trong các căn bệnh như ung thư phổi, hạ thanh quản và nhiều chứng bệnh ưng thư khác. 

{keywords}
Hút thuốc lá gây nhiều bệnh nguy hiểm (Ảnh: VietNamNet)

Nghiên cứu “Chi phí y tế cho 5 nhóm bệnh liên quan đến hút thuốc lá ở VN” được tiến hành năm 2010-2011 bởi ĐH Y tế công cộng và Tổ chức HealthBridge Canada được công bố cho thấy: Mỗi năm người Việt Nam chi hơn 22.000 tỷ cho sử dụng thuốc lá và phải chi tới 23.139,3 tỷ đồng để giải quyết 5 (trong số 25) nhóm bệnh do hút thuốc lá mang lại, gồm: Ung thư phổi, Đột quỵ, Bệnh tim thiếu máu cục bộ, Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, Ung thư đường hô hấp và tiêu hóa trên. 

Con số này chiếm khoảng 0,91% GDP của Việt Nam (năm 2011) – cho thấy gánh nặng sức khỏe, kinh tế phải chi trả để giải quyết hậu quả do việc hút thuốc lá mang lại. 

Người hút thuốc đang trẻ hóa 

Điều đáng ngại là hiện nay, người hút thuốc lá đang trẻ hóa nhanh. Có tới 21,6% nam thanh niên từ 16-24 tuổi là người hút thuốc lá. Nghiên cứu năm 2007 cho thấy tỉ lệ nam sinh hút thuốc lá trước 10 tuổi là 17%. Có 10,3% học sinh nam và 4% học sinh nữ trong độ tuổi 13-15 cho biết có ý định sẽ hút thuốc lá trong tương lai.

Luật phòng chống tác hại của thuốc lá đã quy định không được bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi, tuy nhiên quy định này chưa được thực thi nghiêm, các cửa hàng vẫn vô tư bán thuốc cho các đối tượng này dẫn đến tình trạng thanh thiếu niên gia tăng hút thuốc lá. 

Ngoài ra, một trong những nguyên nhân quan trọng khiến người hút thuốc lá bị trẻ hóa như trên là do giá thuốc lá tại Việt Nam rất rẻ. Có những loại thuốc lá tại Việt Nam được bán với giá rẻ nhất thế giới, có loại chỉ có giá vài ngàn đồng! 

Điều này đã tạo điều kiện để các em dễ dàng tiếp cận, sử dụng thuốc lá và nhanh chóng trở thành người hút thuốc và phải gánh chịu những hậu quả do sử dụng thuốc lá. 

Tăng thuế thuốc lá để giảm nhu cầu sử dụng 

Giá thuốc lá rẻ một phần là do thuế thuốc lá Việt Nam vào loại thấp nhất thế giới. Bà Phan Thị Hải, Phó Chánh Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, hiện tỷ lệ thuế thuốc lá tại Việt Nam chiếm 41,6% giá bán lẻ (chiếm 65% giá xuất xưởng). Mức thuế này khiến VN là nước có mức thuế thuốc lá thấp gần nhất so với các nước trong khu vực và rất thấp so với các nước phát triển như Pháp (80%), Đức (73%), Úc (60%). 

Thuế thuốc lá thấp khiến giá bán thuốc lá thấp. Điều này làm thúc đẩy sử dụng thuốc lá, đặc biệt là với đối tượng người nghèo và học sinh, thanh thiếu niên. 

Vì vậy, tăng thuế chính là biện pháp để hạn chế thanh thiếu niên hút thuốc – một hành vi chứa đựng nguy cơ tử vong sớm lớn nhất mà thanh thiếu niên mắc phải. 

Bộ Y tế đang kiến nghị tăng thuế thuốc lá từ 65% như hiện nay lên 105% vào năm 2015 (giá thuốc lá bán lẻ thực tế ước sẽ tăng 21%) và lên 145% vào năm 2018 cho giai đoạn 2018 - 2020 (giá bán lẻ thực tế tăng thêm 17%).


C.Quyên