- Sau 11 năm thụ án về tội danh giết người và hiếp dâm, niềm vui trở về với ông Hàn Đức Long cùng gia đình khi cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Bắc Giang vừa quyết định đình chỉ vụ án, trả tự do cho "tử tù" này.

Ngôi nhà nằm sâu trong ngõ nhỏ thuộc xóm Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang là gia đình tử tù ông Hàn Đức Long (57 tuổi, ngụ tỉnh Bắc Giang) hôm nay nhộn nhịp khác thường.

{keywords}
Ông Hàn Đức Long bên gia đình (Ảnh do gia đình cung cấp)

Nghe tin ông Long được thả về nhà, người dân trong thôn, ngoài xóm tấp nập đến chia vui, khiến ngôi nhà không con chỗ ngồi.

Niềm vui không chỉ thể hiện trên nét mặt ông Long, người thân và hàng xóm. Một niềm tin, một nghị lực của người phụ nữ đã đi khắp nơi để tìm công lý lại cho chồng.

Người người thán phục sự hi sinh của người vợ, đã phải bỏ bao nhiêu công sức để đi tìm niềm vui cho gia đình, với hơn 4000 ngày tủi nhục chạy khắp nơi kêu oan cho chồng.

Đến giờ này niềm hạnh phúc nhất có lẽ là bà Nguyễn Thị Mai (47 tuổi) đội đơn đi kêu oan cho chồng suốt 11 năm đằng đẵng.

Trong niềm vui ngày chồng được về nhà, bà Mai chia sẻ, "đã 10 năm rồi gia đình tôi lại mới có một ngày hạnh phúc như vầy. Niềm vui ấy nhân lên gấp bội...."

Bà Mai kể, từ khi ông Long bị bắt về tội hiếp dâm và giết người vào năm 2005, gia đình bà đã khó khăn lại rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Mỗi khi gặp chồng, ông Long một gầy đi thần hình càng ngày càng nhỏ bé khiến bà thêm đông lực đi kêu oan cho chồng.

Hai vợ chồng bà Mai, sinh được hai người con nhưng đúng lúc các anh chị cần sự bảo ban, chăm sóc và giáo dục nhiều nhất thì ông lại phải tạm giam để phục vụ điều tra và sau đó là đi thụ án. Năm lần bảy lượt ra tòa, ông vẫn nhận về mức án tử hình trong nỗi tuyệt vọng.

Do cuộc sống ngày càng khó khăn, 2 người con của ông đều phải bỏ học sớm để phụ giúp mẹ, người đi phụ hồ, người đi làm công nhân. Cuộc sống của ba mẹ con cũng gặp rất nhiều khó khăn, tủi cực, oan ức…sự kỳ thị của người dân về người chồng, người cha để lại trước lúc vào tù.

Để có tiền đi khắp nơi kêu oan cho chồng, bà Mai làm mọi công việc như đi phụ hồ. Mỗi tháng, bà cũng để dành được chút tiền nhưng rồi tất cả chỉ đủ để đi thăm chồng và đi khắp nơi cầu cứu, kêu oan.

"Mỗi lần vào thăm ông ấy hoặc được gặp vài phút ở các phiên tòa, tôi đều cố gắng không rơi nước mắt và động viên rằng vẫn từng ngày đi kêu oan. Ông ấy dường như cũng hiểu tấm lòng và sự vất vả của tôi nên những lần ấy đều nói cho tôi yên tâm là không sao cả, vẫn tin vào công lý..." - bà Mai chia sẻ.

Bà Mai nghẹn ngào:"Tâm lý người ta ai cũng thế thôi, tự nhiên bị đi tù, mà lại là vì giết người và hiếp dâm nữa, bảo sao họ không ghét. Mấy đứa nhà này nó cứ bảo sợ mẹ vất vả nên không đi học nữa, nhưng cũng là sợ bạn bè chê cười nữa...".

Ngay từ đầu không tin ông Long có tội

Luật sư Ngô Ngọc Trai, người bào chữa cho tử từ Hàn Đức Long kể, ngay từ đầu không tin ông Hàn Đức Long có tội...

"Lúc đầu khi xem hồ sơ, tôi thấy lời khai nào cũng nhận tội. Cả kết luận điều tra và cáo trạng đều nói ông Long có tội. Rồi nhiều tài liệu khác nữa đều nói ông Long là người gây án.

Tôi nghiên cứu kỹ thì thấy không có nhân chứng nào nhìn thấy ông Long phạm tội. Dù trong hồ sơ vụ án thì có hàng chục nhân chứng nhưng họ chỉ chứng kiến việc xay xát thóc hoặc là việc liên quan khác chứ không có ai nhìn thấy ông Long phạm tội", luật sư nói.

{keywords}

Luật sư Ngô Ngọc Trai (trái) cùng luật sư đồng nghiệp và vợ của Hàn Đức Long trong lần lên trại giam Kế - Công an tỉnh Bắc Giang. (Ảnh VOV)

Về vật chứng, họ cũng thu giữ được lông, tóc, tinh trùng, mẫu máu nhưng giám định thì không cho ra được kết quả. Vụ án không có nhân chứng, không có vật chứng thì tại sao lại bảo ông ấy là thủ phạm. Hóa ra chỉ có mỗi lời khai của ông ấy thôi.

Mà lời khai thì ông ấy bảo bị đánh đập, nhục hình, bắt phải khai nhận tội. Từ đó, tôi tiếp tục nghiên cứu hồ sơ và dần củng cố niềm tin của mình và đã chỉ ra nhiều điểm mâu thuẫn, vô lý và càng này càng tin là ông Long bị oan nên đã quyết giúp ông Long kêu oan.

Người ta gây khó khăn cho luật sư 

Tôi đã rất nhiều lần liên hệ với các cán bộ tư pháp Bắc Giang nhưng họ gây khó dễ. Dù vậy tôi vẫn quyết tâm từ đầu đến cuối, hỗ trợ miễn phí cho ông Long.

Năm 2011 tôi cộng tác với một công ty luật, được phân công tham gia bào chữa cho ông Hàn Đức Long cùng hai luật sư khác. Đó là giai đoạn xét xử sơ thẩm lần thứ hai. Vụ án xảy ra từ năm 2005 và đã xét xử sơ thẩm phúc thẩm lần 1 năm 2007, sau đó bản án bị hủy bỏ để điều tra lại.

Quá trình trước đó thì cũng có mấy luật sư khác tham gia bào chữa cho ông Long, tôi tham gia từ năm 2011 và sau khi không còn cộng tác với công ty luật kia nữa thì tôi vẫn theo đuổi vụ án từ đó đến nay.

Trong vụ án này, nhiều cán bộ làm sai, cần phải xin lỗi. Luật sư sẽ cùng với gia đình cân nhắc các bước tiếp theo như xin lỗi, tổ chức xin lỗi, các hoạt động để minh oan, xin lỗi công khai. 

"Bản thân rất mừng vì bao năm trong nghề đã minh oan cứu sống được cho một mạng người. Người ta bảo cứu được mạng người phúc đẳng hà sa, hơn xây tòa tháp 7 tầng" - luật sư nói. 

Thoát án tử, đương nhiên ông Long vui, nhưng sức khỏe rất yếu và nhiều cái bỡ ngỡ, chưa thích ứng với đời sống thường nhật. Ông bảo: "Sức khỏe yếu do bị giam giữ lâu ngày quá. Và cái vai bị đánh nên bây giờ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên tâm trạng ông ấy khá điềm tĩnh, không lo sợ".

Nhị Tiến - Tuyết Nhung