Về làng Đức Hòa thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân (Hà Nam) những ngày này sẽ gặp cảnh những bếp cá kho bốc khói nghi ngút. Tại địa phương được coi là chiếc nôi của nhiều sản vật quý, món cá kho Bá Kiến truyền thống đã trở thành thương hiệu được nhiều người dân trong nước và nước ngoài biết đến.

Đây cũng là món ăn góp phần không nhỏ vào quá trình “thay da đổi thịt” của làng Vũ Đại xưa.

{keywords}
Mục sở thị công đoạn làm món cá kho nức tiếng ở làng Vũ Đại
{keywords}
Theo tìm hiểu của phóng viên, cá kho làng Vũ Đại có nhiều tên gọi khác nhau như: Cá kho Đại Hoàng, cá kho Hà Nam, cá kho Nhân Hậu,... nhưng dù tên gọi nào thì món cá kho ở đây cũng có nét đặc trưng khắc biệt, không nơi nào có được.
{keywords}
Điều đặc biệt ở món cá kho “làng Vũ Đại” còn là sự kết hợp hài hoà trong một niêu cá từ 4 vùng quê khác nhau: Niêu cá sản xuất tại Nghệ An, Thanh Hóa.
{keywords}
 Hộp đựng cá làm tại Nam Định và cá kho chế biến tại Hà Nam cũng tạo nên hương vị đặc trưng của món cá kho này.
{keywords}
Quá trình tạo ra món cá kho đạt chuẩn chất lượng mang đậm hương vị truyền thống, người dân phải rất tỉ mỉ, công phu từ khâu chọn nguyên liệu đến quá trình chế biến.
{keywords}
Cá dùng để kho phải là cá trắm đen được nuôi khoảng 2-3 năm, cân nặng từ 3-5 kg/con. Khi sơ chế cá, phải cắt bỏ đầu và đuôi chỉ giữ lại phần nhiều thịt, ít xương.
{keywords}
Cá sau khi làm sạch được tẩm ướp gia vị gồm: Gừng, giềng, mắm, muối, sườn lợn, nước cốt cua,... và một số gia vị cổ truyền.
{keywords}
Niêu đất, sau khi rửa sạch phải lót bên dưới một lớp giềng thái lát để cá không bị cháy, bên trên phủ sườn lợn.
{keywords}
Các gia vị được cho vào niêu cá để chuẩn bị đem đi đun.
{keywords}
Kích thước niêu cá sẽ tuỳ thuộc vào đơn đặt hàng của khách, nhưng phổ biến nhất là niêu chứa được khoảng 4 kg cá. 
{keywords}
Củi để kho cá phải là củi nhãn và trấu để giữ được độ thơm phù hợp với món cá kho.
{keywords}
Quá trình kho từ 12-15 tiếng, trong đó 3 tiếng đầu đun lửa cháy để cá sôi lăn tăn 
{keywords}
Sau khi sôi, luôn phải giữ củi ở trạng thái than, không cháy.
{keywords}
Người kho cá thường phải túc trực bên cạnh bếp 24/24 để củi không cháy bùng lên.
{keywords}
Mỗi niêu cá kho làng Vũ Đại có giá từ 600.000-1,4 triệu đồng tùy số lượng cá khách đặt. Cận Tết Tân Sửu, một hộ kinh doanh xuất bán trug bình khoảng 20 nồi cá kho mỗi ngày.

Hữu Thắng

Chuyện lạ làng Vũ Đại: Đeo mặt nạ, thức xuyên đêm canh nồi cá kho bạc triệu

Chuyện lạ làng Vũ Đại: Đeo mặt nạ, thức xuyên đêm canh nồi cá kho bạc triệu

Ba năm nay, người dân ở làng Vũ Đại (Lý Nhân, Hà Nam) đã tìm ra giải pháp đeo mặt nạ phòng độc để kho cá, giúp ngăn cản sự tác động của khói vào mắt.