Với mục tiêu Các bon thấp - hiệu quả cao, thời gian vừa qua Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp Các bon thấp - do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tài trợ, đã được triển khai tại 10 tỉnh trong đó có Hà Tĩnh và Bình Định.

Mô hình xử lý chất thải chăn nuôi toàn diện quy mô trang trại do dự án LCASP đề xuất gồm các công nghệ sau:

1. Hệ thống tách chất thải để thu hồi chất thải rắn làm nguyên liệu sản xuất phân bón hữu cơ

2. Hệ thống phát điện khí sinh học để sử dụng triệt để khí gas

3. Hệ thống sử dụng nước thải sau công trình khí sinh học để tưới vườn

{keywords}
 

Ông Phạm Khắc Tuệ (Lộc Hà, Hà Tĩnh) chia sẻ: “Trang trại của tôi có quy mô chăn nuôi gần 2.500 con lợn.  Để xử lý chất thải trước đây tôi có xây dựng hầm biogas, nhưng cũng chưa được vệ sinh môi trường cho lắm. Vì vậy, trang trại tham gia mô hình xử lý chất thải chăn nuôi LCASP, được dự án cho mượn 1 máy tách phân để làm mô hình. Tôi thấy rất hiệu quả, vừa giúp giảm tải cho công trình khí sinh học, vừa có được lợi từ tiền bán phân. Khoảng 03 ngày ép 01 lần, trung bình ép được 1 tấn đến 2 tấn phân”.

Tính toán hiệu quả đầu tư ở một trang trại chăn nuôi lợn thịt điển hình ở Bắc Giang cho thấy: Chi phí đầu tư một hệ thống tách chất thải để thu hồi chất thải rắn làm nguyên liệu sản xuất phân bón hữu cơ là khoảng 400 triệu, hệ thống phát điện khí sinh học 377 triệu đồng và 65,8 triệu đồng cho hệ thống bể xử lý nước thải sau bioga và bơm tưới tiết kiệm cho cây trồng.

Tuy nhiên, chi phí thu lại từ đầu tư đã được các chuyên gia tính toán cụ thể bao gồm lợi nhuận từ bán nguyên liệu phân hữu cơ tối thiểu là 118 triệu đồng/năm cho chủ trang trại có quy mô khoảng 2.000 lợn thịt; 180 triệu đồng/năm (tương đương 15 triệu đồng/tháng) từ tiết kiệm tiền điện lưới và 20 triệu đồng/năm tiết kiệm từ giảm sử dụng phân bón hóa học cho cây trồng, chưa kể hàng trăm ngày công lao động.

Theo tính toán của các chuyên gia kinh tế nông nghiệp, nếu đầu tư theo mô hình xử lý chất thải chăn nuôi của dự án LCASP thì tỷ suất lợi nhuận tối thiểu là 20% một năm. Tùy theo điều kiện cụ thể, chủ trang trại có thể áp dụng 1, 2 hoặc cả 3 công nghệ nói trên để có được hiệu quả xử lý môi trường bền vững.

Tỷ suất lợi nhuận của đầu tư công nghệ máy tách phân còn phụ thuộc nhiều vào thị trường đầu ra của phân ép. Tại các tỉnh Hà Tĩnh và Bình Định, thị trường đầu ra cho phân ép còn chưa thực sự phát triển do bà con nông dân chưa có tập quán ủ phân để bón cho cây trồng.

Thời gian tới, dự án LCASP sẽ phối hợp cùng với các bên có liên quan tại tỉnh để xây dựng chuỗi giá trị thu gom, sản xuất và tiêu thụ phân bón hữu cơ từ chất thải chăn nuôi nhằm tăng cường thị trường đầu ra cho sản phẩm phân ép.

Sau hơn 05 năm triển khai thực hiện, Dự án đã thu được những kết quả tích cực. Theo Ông Nguyễn Công Hoan - Giám đốc Dự án LCASP Hà Tĩnh cho biết: “Riêng hợp phần xây lắp công trình KSH, trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã xây dựng được hơn 5.000 công trình quy mô nhỏ, góp phần quan trọng trong xử lý môi trường chăn nuôi nông hộ”.

Mặc dù các công nghệ do dự án giới thiệu có tỷ suất lợi nhuận khá cao nhưng vẫn thấp hơn so với tỷ suất lợi nhuận khi đầu tư vào chăn nuôi và các ngành sản xuất khác. Chính vì vậy, Dự án LCASP cũng đã bố trí nguồn vốn vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT và Ngân hàng Hợp tác để hỗ trợ người dân vay vốn đầu tư xử lý môi trường.

Diệu Thúy - Văn Chuyên