Tranh luận của 2 vị lãnh đạo đứng đầu Kiểm toán Nhà nước và Bộ Tài chính làm nóng phiên thảo luận về dự thảo Luật Quản lý thuế. Kiểm toán Nhà nước lo ngại dự thảo Luật Quản lý thuế “đẩy” Kiểm toán Nhà nước ra ngoài, song Bộ Tài chính cho rằng làm vậy là để “chặt chẽ về cơ sở pháp lý” khi ra quyết định truy thu thuế.

Tổng Kiểm toán tranh luận với Bộ trưởng Tài chính về trách nhiệm 'hầu toà'

Liên quan đến Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước, tại điều 21 dự thảo Luật Quản lý thuế Bộ Tài chính có khoản quy định: "Nếu kiến nghị của cơ quan Kiểm toán Nhà nước có liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế thì cơ quan quản lý thuế thực hiện việc kiểm tra, thanh tra thuế”.

Sau đó, một số điều khoản khác quy định, nếu sau khi thanh tra, “quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế có sự khác biệt với kiến nghị của cơ quan kiểm toán, kết luận của cơ quan thanh tra nhà nước thì thực hiện theo quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế, đồng thời cơ quan quản lý thuế báo cáo Bộ trưởng Bộ Tài chính để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định”.

{keywords}
Cơ quan thuế lo bị kiện khi thực hiện theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước.

Quy định này khác hẳn với hiện hành, khi mà kết luận của Kiểm toán Nhà nước là độc lập và yêu cầu bắt buộc thực hiện, cơ quan thuế không cần tiến hành kiểm tra, thanh tra lại.

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng - khi bảo vệ điều này trước Quốc hội - cho rằng đó là để khi cơ quan thuế ra quyết định truy thu thì “phải có cơ sở pháp lý”, “đảm bảo quyền lợi người nộp thuế”, “tránh khiếu kiện kéo dài”.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc tranh luận lại: “Bộ trưởng có nói kiểm toán thực hiện nhưng đối chiếu sai nên các đối tượng nộp thuế kiện, liên lụy đến cơ quan thuế. Tôi làm Tổng Kiểm toán gần 3 năm và chưa có trường hợp nào từ kết luận của Kiểm toán Nhà nước để liên luỵ đến cơ quan thuế”.

{keywords}
Cơ quan thuế nhiều lần thua kiện. Tranh minh họa

Về cơ bản, trong quá trình kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã có đóng góp hữu ích, giúp thu ngân sách nhiều. Nhưng hệ thống pháp luật thuế còn có sự chưa đồng nhất giữa áp dụng cách hiểu, áp dụng pháp luật. Do đó, quan điểm xử lý của cơ quan thuế, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước có thể khác nhau nên dẫn đến sự phối hợp chưa đồng nhất.

Theo tìm hiểu của PV. VietNamNet, khi góp ý cho nội dung này hồi tháng 9 năm nay, Kiểm toán Nhà nước cũng đã có văn bản gửi Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ,... để phản đối.

Kiểm toán Nhà nước đề nghị bỏ quy định  này vì “không phù hợp với quy định của Hiến pháp và Luật Kiểm toán Nhà nước năm 2015”.

Khoản 1, điều 118 Hiến pháp năm 2013 nêu: Kiểm toán Nhà nước là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công”.

Luật Kiểm toán Nhà nước năm 2015 quy định cơ quan quản lý thuế là đơn vị được kiểm toán. Giá trị pháp lý của báo cáo kiểm toán sau khi phát hành và công khai có tính bắt buộc phải thực hiện đối với đơn vị được kiểm toán về sai phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.

“Như vậy, nếu quy định như khoản 2 điều này là không phù hợp với vai trò Hiến định độc lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật của Kiểm toán Nhà nước, trái với quy định về giá trị pháp lý của báo cáo Kiểm toán Nhà nước”, Kiểm toán Nhà nước nêu rõ.

Trên diễn đàn Quốc hội, Tổng kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc tiếp tục bảo vệ quan điểm của cơ quan kiểm toán tại văn bản trên.

Hàng loạt dự án BOT, BT vào tầm ngắm Kiểm toán Nhà nước

Hàng loạt dự án BOT, BT vào tầm ngắm Kiểm toán Nhà nước

Các dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải; các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (BOT, BT) nằm trong kế hoạch kiểm toán.

Lương Bằng