- Một chuyên gia bất động sản bất ngờ trở thành lãnh đạo ngân hàng. Tuy nhiên, con đường đến với lĩnh vực kinh doanh buôn bán tiền đã không hề suôn sẻ. Phan Thành Mai là một trong những cái tên trong “vụ án Phạm Công Danh” xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng Việt Nam.


Cáo trạng của Viện Kiểm sát ban hành ngày 09/05/2016 truy tố các bị can: Phạm Công Danh, Phan Thành Mai, Mai Hữu Khương, Hoàng Đình Quyết, Nguyễn Quốc Viễn, Phan Minh Tùng và Bạch Quốc Hào về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" và tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" theo quy định tại khoản 3 Điều 165 và khoản 3 Điều 179 Bộ luật Hình sự.

Tổng thiệt hại trong “vụ án Phạm Công Danh” được xác định lên tới 9 ngàn tỷ đồng. Hàng chục bị can bị khởi tố, gồm: Phạm Công Danh, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Thương mại Cổ phần xây dựng Việt Nam (VNCB) và các bị can khác, nguyên là lãnh đạo của VNCB và các công ty liên quan.

{keywords}
Phan Thành Mai, nguyên TGĐ Ngân hàng Xây dựng Việt Nam.

Trước khi gia nhập Ngân hàng Xây dựng, ông Mai (1971) được biết đến nhiều trong lĩnh vực BĐS với vai trò là Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNRea) và là người thường xuyên tiếp xúc với giới truyền thông báo chí.

Ông Phan Thành Mai cũng được biết đến là người hồi đầu 2013 đã đưa ra kiến nghị cần phải có các chính sách hỗ trợ thị trường BĐS như: giảm lãi suất, phát triển nhà xã hội, hỗ trợ các dự án BĐS dở dang, giảm thuế cho DN BĐS,... trong bối cảnh thị trường BĐS ở vào thời điểm rất khó khăn.

Vai trò của ông Phan Thành Mai đã thay đổi sau khi chuyên gia này bất ngờ có tên trong danh sách bầu cử vào HĐQT Ngân hàng TrustBank (tên cũ của VNCB) vào thời điểm nhà băng này được liệt trong danh sách 9 NH yếu kém cần tái cấu trúc.

Sự kiện ra đời VNCB hồi cuối tháng 5/2013 cùng với việc ông Mai được bổ nhiệm là TGĐ thực sự đã đốt nóng dư luận, bởi trước đó, ý tưởng về việc cho ra đời một NH xây dựng hơn một năm trước đó với mục đích mở van nguồn vốn cho các DN (trong bối cảnh thị trường BĐS đóng băng) đã bị dập tắt với sự quyết liệt của người đứng đầu ngành NH.

Sau đó, Phan Thành Mai còn được biết đến ở một vị trí khác là: thành viên HĐQT CTCP Chứng khoán Đại Việt từ tháng 12/2013.

Trong khoảng một năm rưỡi tham gia vào VNCB, ông Phan Thành Mai còn được nhắc đến rất nhiều khi là người đại diện cho NH này cũng Tập đoàn Thiên Thanh (của ông Phạm Công Danh) công bố gói tín dụng 50.000 tỷ đồng liên kết 4 nhà dành cho thị trường BĐS.

Chỉ hơn 1 năm sau đó, cuối tháng 7/2014, ông Phan Thành Mai, nguyên thành viên HĐQT, nguyên TGĐ Ngân hàng Xây dựng đã bị Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố và bắt tạm giam. Cuối tháng 11/2015, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an có thông báo chính thức về kết quả điều tra vụ án. Phan Thành Mai và Phạm Công Danh là 2 cái tên bị truy tố cả 2 tội danh nói trên.

Trong cáo trạng của VKSNDTC, Phạm Công Danh và các đồng phạm đã "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả  nghiêm trọng", gây thiệt hại cho VNCB tổng số tiền là hơn 7 ngàn tỷ đồng. Bên cạnh đó, các đối tượng còn "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng", gây thiệt hại cho VNCB hơn 2 ngàn tỷ đồng.

Trong đó, theo cáo trạng, tháng 12/2012-7/2013, Phạm Công Danh chỉ đạo Phan Thành Mai, Mai Hữu Khương, Hoàng Đình Quyết lập hồ sơ cho nhóm Trần Ngọc Bích vay tiền bằng hình thức cầm cố sổ tiết kiệm của nhóm này. Sau khi hoàn thành thủ tục vay tiền, VNCB giải ngân và chuyển vào tài của Trần Ngọc Bích mở tại VNCB Chi nhánh Sài Gòn. Khi muốn vay tiền thì thông qua Phạm Thị Trang (còn gọi là Trang Phố Núi) thỏa thuận, thống nhất với Trần Ngọc Bích việc điều chuyển dòng tiền vào các tài khoản do Trang chỉ định và Bích thực hiện các thủ tục theo quy định để VNCB chuyển tiền vào các tài khoản đó hợp pháp, đúng quy định. Khi nào đến hạn trả nợ thì Trần Ngọc Bích thống nhất với Trang chuyển trả tiền vào tài khoản do Bích chỉ định. Ngày 21/8 và ngày 26/8/2013, có 5.190 tỷ đồng rút ra từ VNCB (trong TK của Trần Ngọc Bích), nhưng chứng từ không có chữ ký của chủ tài khoản là Trần Ngọc Bích tại VNCB trên các Ủy nhiệm chi và rút 300 tỷ đồng tại VNCB không có hồ sơ vay.  

VNCB tiền thân là Ngân hàng nông thôn Rạch Kiến, được chuyển đổi lên mô hình đô thị năm 2006 với tên gọi mới là Đại Tín (TrustBank). Sau đó, Tập đoàn Thiên Thanh (của ông Phạm Công Danh) cùng một số cổ đông tham gia góp vốn và tái cấu trúc Trust Bank, đổi tên thành VNCB có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng, tổng tài sản hơn 28.000 tỷ. Dưới thời điều hành của Phạm Công Danh và Phan Thành Mai, VNCB bị âm vốn điều lệ.

V. Minh