Gói thầu “Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh” (gói thầu xạ trị) trị giá gần 240 tỷ tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường.

Điều chỉnh Hồ sơ mời thầu

Tháng 11/2016 Bệnh viện Ung bướu TP.Hồ Chí Minh (BV Ung bướu) phát hành hồ sơ mời thầu gói thầu “Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh” (gói thầu xạ trị), thuộc công trình “Đầu tư trang thiết bị y tế cho khu khám, chẩn đoán và điều trị kỹ thuật cao của bệnh viện Ung bướu”.

{keywords}
Bệnh viện Ung bướu TP.HCM

Nội dung của gói thầu xạ trị là cung cấp, lắp đặt 2 hệ thống máy xạ trị gia tốc tuyến tính tiên tiến và các thiết bị phụ trợ.

Tuy nhiên trong vòng 3 tháng Bệnh viện Ung bướu đã 5 lần liên tiếp gia hạn thời gian đóng thầu với lý do điều chỉnh hồ sơ mời thầu. Trong đó ngày 15/3/2017, BV Ung bướu đã ra Quyết định điều chỉnh hồ sơ mời thầu.

Đáng chú ý, việc điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm đối với nhà thầu theo hướng hạ các tiêu chuẩn yêu cầu. Còn điều chỉnh các tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật lại thay đổi theo hướng nghiêng về một hãng thiết bị cụ thể.

Hạ tiêu chuẩn về năng lực kinh nghiệm nhà thầu

Theo phản ánh của ông Hà Văn Nam, Giám đốc Công ty CP Đầu tư y tế Việt Mỹ, trong HSMT sửa đổi ngày 15/3/2017, BV Ung bướu đã điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm của nhà thầu theo hướng thay đổi hoàn toàn về đánh giá năng lực kinh nghiệm nhà thầu.

Cụ thể: Thay đổi tiêu chí về việc nhà thầu phải thực hiện “toàn bộ hoặc phần lớn” hợp đồng thành “đã hoặc đang thực hiện”.

Thay đổi về quy mô gói thầu từ “nhà thầu có lớn hơn hoặc bằng 01 hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị xạ trị có giá trị tối thiểu là 150 tỷ đồng” thành “lớn hơn hoặc bằng 2 hợp đồng, có tổng trị giá ≥ 150 tỷ đồng”.

{keywords}
Sự khác biệt về tiêu chuẩn kinh nghiệm nhà thầu trong 2 bản hồ sơ mời thầu.

Giải thích cho việc hạ tiêu chuẩn kinh nghiệm nhà thầu này, BV Ung bướu cho rằng: Nếu áp dụng tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm theo hồ sơ mời thầu đã được phê duyệt trước đây hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có khả năng cung cấp các loại thiết bị như yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Điều này liệu có phù hợp với quy định hiện hành hay không?

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh, Công ty Luật TNHH Link&Partners cho rằng: Với quy định về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự được điều chỉnh như nêu trên của chủ đầu tư thì một nhà thầu nào đó đã từng hoàn thành cung cấp tối thiểu 1 hợp đồng cung cấp thiết bị y tế (có thể là thiết bị khác mà không phải thiết bị xạ trị) và một hợp đồng xạ trị đang thực hiện (có thể là hợp đồng đã ký và mới bắt đầu thực hiện, chưa hoàn thành) với tổng giá trị 2 hợp đồng ≥ 150 tỷ đồng thì cũng được đánh giá là đáp ứng yêu cầu.

“Như vậy việc điều chỉnh quy định về hợp đồng tương tự như nêu trên không giúp cho chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu thực hiện gói thầu, mà còn có khả năng tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm không đáp ứng yêu cầu thực tế của gói thầu cung cấp thiết bị xạ trị tham dự thầu”, Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh nhận xét.

“Cần lưu ý rằng thiết bị xạ trị trong HSMT gói thầu xạ trị của BV Ung bướu là thiết bị điều trị cho bệnh nhân ung thư bằng tia xạ, đây là thiết bị rất hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ người bệnh, do đó đòi hỏi khắt khe về quá trình cung cấp, lắp đặt và cả công tác bảo trì. Do vậy rất cần các đơn vị đã có kinh nghiệm triển khai thiết bị xạ trị với quy mô tương tự”, Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh bổ sung.

Theo Luật sư Linh, các quy định pháp luật về đấu thầu chỉ cho phép thay đổi theo hướng chặt chẽ hơn chứ không cho phép hạ thấp tiêu chí đánh giá năng lực kinh nghiệm nhà thầu. Do vậy việc chuyển tiêu chí từ “hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn” sang tiêu chí “đã và đang thực hiện” rõ ràng là không tuân thủ quy định về đánh giá về năng lực và kinh nghiệm nhà thầu tại Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Ngày 31/3/2017 Cục Quản lý đấu thầu – Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có công văn số 269/QLĐT-CS trả lời công văn của Công ty CP Đầu tư y tế Việt Mỹ hỏi về các nội dung thay đổi trong HSMT điều chỉnh ngày 15/3/2017 của Bệnh viện Ung bướu với nội dung trả lời như sau:

“Theo hướng dẫn tại các ghi chú số (11), (12) Chương III của Mẫu hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa áp dụng phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ (Mẫu số 02) ban hành kèm theo thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/06/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự là hợp đồng trong đó hàng hóa được cung cấp tương tự với hàng hóa của gói thầu đang xét và đã hoàn thành, bao gồm:

(i) tương tự về chủng loại, tính chất: có cùng chủng loại, tương tự về đặc tính kỹ thuật và tính năng sử dụng với hàng hóa gói thầu đang xét.

(ii) tương tự về quy mô: có giá trị bằng hoặc lớn hơn 70% giá trị của gói thầu đang xét.

Đối với các gói thầu có tính chất đặc thù hoặc ở các địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế, có thể yêu cầu giá trị hợp đồng trong khoảng 50% đến 70% giá trị gói thầu đang xét, đồng thời vẫn phải yêu cầu nhà thầu bảo đảm có hợp đồng sản xuất hàng hóa tương tự về chủng loại và tính chất với hàng hóa của gói thầu.”

Đối với trường hợp nêu trong văn bản của Quý công ty (Công ty CP Đầu tư y tế Việt Mỹ - PV), việc lập hồ sơ mời thầu phải tuân thủ quy định nêu trên. Trường hợp hồ sơ mời thầu quy định hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự không phải là hợp đồng cung cấp hàng hóa có cùng chủng loại, tương tự về đặc tính kỹ thuật và tính năng sử dụng với hàng hóa của gói thầu đang xét (thiết bị xạ trị); không đáp ứng yêu cầu về quy mô (giá trị của hợp đồng tương tự); không phải là hợp đồng hoàn thành phần lớn theo hướng dẫn nêu trên là không phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu.”.

Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/06/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định: “trường hợp trong HSMT yêu cầu nhà thầu đã thực hiện từ hai hợp đồng tương tự trở lên thì nhà thầu phải đáp ứng tối thiểu một hợp đồng với quy mô, tính chất tương tự gói thầu đang xét”.

Ngoài ra, theo Cục Quản lý đấu thầu, việc HSMT quy định về giá trị của hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự thấp hơn so với yêu cầu của gói thầu, nhằm tạo lợi thế cho các nhà thầu không có đủ năng lực, kinh nghiệm tham gia dự thầu là vi phạm quy định tại khoản 2, điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.

Rõ ràng, việc điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm của Bệnh viện Ung bướu TP. Hồ Chí Minh theo HSMT đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều giữa các đơn vị tham gia đấu thầu. Vì thế, cần có một sự giải thích rõ ràng và minh bạch hơn về vấn đề này.

Hoài Nam