Đây là những kết quả bước ngoặt đến từ thị trường Mozambique (châu Phi) của Viettel.

Tính toán lại bài toán nông thôn ở châu Phi

Chiến lược “lấy nông thôn bao vây thành thị” vốn được Viettel áp dụng rất thành công ở Việt Nam và nhiều thị trường quốc tế. Theo đại diện Viettel, tại Mozambique, chiến lược này cũng đem lại những thành công bước đầu và đưa Movitel (Viettel Mozambique) trở thành “điều kỳ diệu châu Phi” bởi những đóng góp của việc phổ cập viễn thông di động ở khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, ở châu Phi, chiến lược này gặp những nhược điểm nhất định. Tại Mozambique, Movitel triển khai 3.000 trạm, thấp bằng 1/10 số trạm ở Việt Nam, nhưng lại trên diện tích gấp vài chục lần. Điều này dẫn tới công tác ứng cứu thông tin của các kỹ sư Movietel trở nên rất khó khăn, đặc biệt trong khi xảy ra thiên tai.

{keywords}
 

Trên thực tế, chiến lược “lấy nông thôn vây thành thị” giúp Movitel có được mức tăng trưởng nhanh chóng trong thời kỳ đầu nhưng việc vận hành dành nguồn lực lớn ở nông thôn cũng có nhược điểm. Doanh thu bình quân trên thuê bao (Arpu) ở Mozambique vùng nông thôn chỉ bằng 1/6 thành thị trong khi chi phí vận hành lại cao là nhân tố cần tính toán lại trong tình hình mới.

Đi kèm với đó, lượng thuê bao thành thị đã rơi vào tay đối thủ Vodacom. Trong 10 thuê bao thành thị thì 8 là của Vodacom, chỉ có 2 thuê bao của Movitel. Điều này khiến cho việc gọi nội mạng của Movitel kém cạnh tranh hơn do tập khách hàng thành thị ít hơn nhiều lần. Ví dụ, người dân Mozambique nạp 100.000 đồng vào Vodacom thì dùng được 2 tháng, nạp vào Movitel thì dùng 1 tháng hoặc nửa tháng là hết tiền. Do vậy, nếu xét về thuê bao, Vodacom 6 triệu thuê thì Movitel cũng 4 triệu thuê bao, nhưng doanh thu thì Vodacom có thể cao gấp 3 lần.

Chuyển hướng sang thành thị

Theo ông Nguyễn Đạt - CEO Movitel - châu Phi đi sau Việt Nam và các nước khác rất nhiều, nên thị trường này cần đảm bảo về chiến lược thực thi trước. Thay vì tập trung vào chiến lược từng giúp Viettel thành công ở Việt Nam là “lấy nông thôn vây thành thị”. Nhận ra việc quá tập trung cho thị trường nông thôn đem lại hiệu quả thấp, Movitel quyết định dồn lực cho định hướng mới: tập trung cho thành phố.

Thay đổi này giúp giảm bớt khối lượng công việc rất lớn của các kỹ sư và lại đem lại hiệu quả lớn hơn nhiều. Trước đây, các kỹ sư Movitel thường xuyên phải đi cứu trạm ở vùng sâu xa, nhưng giờ các vị trí trạm được khoanh vùng lại. Các trạm có tiềm năng kinh doanh sẽ được ưu tiên cao, còn các trạm không có tiềm năng kinh doanh thì mức ưu tiên rất thấp. Nhân sự ở khu vực nông thôn được điều động về tập trung cho thành thị.

Chất lượng dịch vụ cũng tập trung cải thiện rất mạnh ở khu vực thành thị, với các gói cước mới được thiết kế riêng cho khách hàng Arpu cao. Ở các khu vực này, nếu chất lượng dịch vụ của đối thủ là A thì Movitel phải là A+1.

Bên cạnh đó, Movitel cũng tung ra gói cước không giới hạn thoại và data với chính sách linh hoạt dành cho khách hàng tiêu dùng từ 10 USD/tháng trở lên ở khu vực thành thị. Bên cạnh đó, nhà mạng này còn thực hiện trợ giá máy 3G và 4G để gia tăng cơ hội cho khách hàng mới.

{keywords}
 

Cùng với đó, Movitel cũng xây dựng lại lực lượng bán hàng, đặc biệt là lực lượng bán hàng trực tiếp trên toàn quốc. Trong đó, ưu tiên củng cố lực lượng bán hàng ở thành thị. Đội ngũ ở đây được đảm bảo tốt nhất về kỹ năng, kiến thức, công cụ, chi phí hỗ trợ và cơ chế trả hoa hồng theo sản phẩm để phát triển thuê bao Arpu cao.

Nhờ sự thay đổi này, số lượng người tham gia bán hàng phát triển thuê bao bình quân tăng gấp hơn 3 lần năm 2018 (từ 2.500 lên 7.800 người). Trong đó, lực lượng bán hàng trực tiếp tăng gấp hơn 5 lần (từ 500 người lên 2.800 người); lực lượng cố định tăng 2,5 lần (từ 2.000 lên 5.000 điểm). Tỷ trọng phát triển thuê bao Arpu cao qua kênh trực tiếp chiếm 70%, kênh cố định 30%.

Những thay đổi này đã giúp Movitel tăng trưởng 200 nghìn thuê bao Arpu cao và đóng góp 75% vào tăng trưởng thêm về doanh thu dịch vụ của Movitel. Năm 2019, tổng doanh thu dịch vụ của Viettel Mozambique đạt gần 200 triệu USD, tăng hơn 20% - gấp 10 lần so với năm 2018. Đặc biệt, tỷ lệ thuê bao thành thị của Movitel tăng từ 12% lên 20%.

Bên cạnh việc thay đổi chiến lược và tạo ra tăng trưởng kinh doanh vượt trội, Movitel còn đảm bảo khôi phụ mạng lưới thần tốc sau 2 cơn siêu bão (Idai và Kenneth). Chỉ trong chưa đầy 24h, Movitel đã kịp thời khôi phục và duy trì chất lượng dịch vụ tại hầu hết các vị trí. Nhờ Movitel đạt được kết quả vượt trội trong năm 2019, CEO Movitel - Nguyễn Đạt được vinh danh là 1 trong 8 cá nhân điển hình, xuất sắc nhất toàn cầu của Tập đoàn Viettel năm 2019.

Nguyễn Hòa