Seymour Aubrey Papert sinh ngày 29/2/1928 ở Pretoria, Nam Phi. Cha ông là một nhà côn trùng học – người từng khám phá những con đường mòn dọc bờ biển phía đông Nam Phi khi ông nghiên cứu về loại ruồi xê xê.

{keywords}

Tiến sĩ Papert vào năm 1988. Ông gặp tai nạn nghiêm trọng ở Việt Nam vào năm 2006. Ảnh: New York Times

Lớn hơn, ông bị kỳ thị bởi những kẻ phân biệt chủng tộc. Sau khi gặp Nelson Mandela trước khi Mandela bị bắt giam, ông bắt đầu cuộc đời hoạt động xã hội của mình. Ông cũng thể hiện một tài năng toán học xuất sắc – chuyên ngành mà ông theo đuổi ở đại học. Ông nhận bằng Tiến sĩ của ĐH Witwatersrand (Nam Phi) và ĐH Cambridge (Anh).

Nhưng có lẽ giai đoạn quan trọng nhất với sự nghiệp của ông là khi ông làm việc ở ĐH Geneva – nơi mà Tiến sĩ Papert đã dành 4 năm để nghiên cứu về cả Toán học và việc học tập của trẻ em. Năm 1960, ông gặp thần đồng khoa học máy tính của MIT – Marvin Minsky tại một hội nghị chuyên đề ở London và trở nên ám ảnh với tác động của công nghệ lên giáo dục.

Bốn năm sau, ông trở thành giáo sư của MIT và ngay lập tức đào sâu nghiên cứu về trí thông minh nhân tạo cùng Tiến sĩ Minsky – một sự hợp tác kéo dài nhiều thập kỷ. Tiến sĩ Minsky và John McCarthy đã cùng nhau thành lập Nhóm Trí thông minh nhân tạo vào năm 1959. Năm 1968, khi Nhóm này trở thành phòng thí nghiệm chính thức của MIT, Tiến sĩ Minsky và Tiến sĩ Papert được bổ nhiệm làm giám đốc. Hai ông cũng là đồng tác giả cuốn “Perceptrons: An Introduction to Computational Geometry” – một tác phẩm kinh điển về trí thông minh nhân tạo xuất bản năm 1969.

Năm 1980, Tiến sĩ Papert viết cuốn “Mindstorms: Children, Computers and Powerful Ideas” – tác phẩm có tầm ảnh hưởng về công nghệ và học tập. Cuốn sách được dịch sang 22 ngôn ngữ.

Nicholas Negroponte – người sáng lập Media Lab của MIT – nơi mà Tiến sĩ Papert là một thành viên trong đội ngũ giảng viên ban đầu – cho rằng tầm ảnh hưởng của Tiến sĩ Papert lên các đồng nghiệp là rất lớn. Ông nhắc đến Tiến sĩ Minsky và Tiến sĩ Kay như “những kẻ khổng lồ đứng trên vai của Seymour”.

Bản thân Tiến sĩ Kay cũng viết trong một email rằng: “Hầu hết những ý tưởng của tôi về máy tính và giáo dục cho trẻ em đều bắt đầu từ ý tưởng của ông ấy”.

Tiến sĩ Papert cũng là cố vấn cho Oscar Arias Sanschez – Tổng thống Costa Rica – chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 1987. Khi ông Arias trở thành Tổng thống vào giữa những năm 80, Tiến sĩ Papert đã giúp ông hiện đại hóa hệ thống giáo dục của nước này.

Năm 1996, ông dừng làm việc chính thức tại MIT nhưng vẫn tiếp tục làm việc ở đây như một giảng viên và tư vấn viên cho sinh viên Tiến sĩ.

Sau khi chuyển tới bờ biển Maine, Tiến sĩ Papert hợp tác với Thống đốc Angus King để cung cấp máy tính cho mỗi học sinh lớp 7, lớp 8 của các trường học bang này. Từ năm 1999 đến năm 2002, ông làm việc cho Trung tâm Thanh niên Maine – một trung tâm giam giữ trẻ vị thành niên ở South Portland, nhằm tạo một mô hình có thể là kiểu mẫu cho các trường học trong tương lai.

Tiến sĩ Papert kết hôn 4 lần. Ông cưới bà Massie – một người viết sách, một chuyên gia về các vấn đề văn hóa Nga – năm 1992. Hiện ông còn một người con gái từ cuộc hôn nhân thứ hai, một em trai, một em gái, 3 đứa con và 7 đứa cháu.

“Ông ấy có sự tò mò, cởi mở và ham mê học tập của một đứa trẻ” – bà Massie nhận xét về chồng mình.

Tiến sĩ Seymour Papert qua đời tại nhà riêng ở Maine vào ngày 31/7 do biến chứng của nhiễm trùng thận và bàng quang. Từ khi gặp tai nạn do xe máy đâm phải ở Hà Nội vào năm 2006, ông phải dừng lại công việc nghiên cứu của mình. 
  • Nguyễn Thảo (Theo New York Times)