- Trong đêm diễn đặc biệt “Xẩm và Đời” vào lúc 20h ngày 20/1, Trà Ngọc Hằng sẽ xuất hiện với vai trò người dẫn chuyện bên cạnh nhà thơ Vũ Quần Phương.

BTC cũng cho biết, lý do Trà Ngọc Hằng cũng xuất hiện trên sân khấu Xẩm lần này cũng là một mối lương duyên đẹp đã có từ trước giữa Trà Ngọc Hằng và cố nghệ nhân Hà Thị Cầu. "Trước đây, Trà Ngọc Hằng đã từng khá gây ấn tượng khi đã có những chuyến đi thăm, tặng quà nghệ nhân Hà Thị Cầu Cuộc đi thăm đặc biệt của một cô gái trẻ từ phương Nam lặn lội về tận nhà bà đã để lại những dấu ấn nhất định mà dù không còn minh mẫn nhưng nghệ nhân Hà Thị Cầu rất nhớ và thậm chí từng đòi đặt tên nghệ danh cho cô là Hà Thị Hằng. Sau này, khi bà ốm không còn hát cho Hằng nghe được, bà vẫn còn nhớ tên Trà Ngọc Hằng khi cô đến thăm, dù bà không nhớ rất nhiều người khác. Đây cũng chính là mối duyên để Trà Ngọc Hằng có sự gắn bó nào đó với Xẩm khá đặc biệt".

Lâu nay, Xẩm vẫn chưa được quan tâm đúng mức và việc gìn giữ phụ thuộc vào những nghệ sĩ yêu nghề, mong muốn giữ lại vốn quý nghệ thuật dân tộc. Với mong muốn tôn vinh giá trị nghệ thuật và ý nghĩa cao đẹp của nghề hát Xẩm, ngày 20/1 tới đây, tại sân khấu sang trọng của Nhà hát Lớn, Xẩm sẽ được tôn vinh trong đêm diễn đặc biệt "Xẩm và đời".

{keywords}

Trà Ngọc Hằng sẽ làm MC trong chương trình "Xẩm và đời".

Tham gia chương trình có nhóm Xẩm Hà Thành gồm các thành viên: nhạc sĩ Mai Tuyết Hoa, nghệ sỹ Nguyễn Quang Long, Khương Cường, Đình Dũng và Văn Tuấn. Trong chương trình lần này, các nghệ sỹ sẽ biểu diễn 3 phần: Xẩm xưa - Xẩm đương đại - Xẩm thử nghiệm. Trong đó phần Xẩm xưa gồm các bài Xẩm kinh điển đã phổ biến khắp miền Bắc Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX.

Sau nhiều thập niên vắng bóng, các bài Xẩm này vẫn được các nghệ nhân hát Xẩm giữ bên mình. Năm 2005, các bài Xẩm này đã được phục hồi, nhiều bài Xẩm cổ đã được hồi sinh nhờ sự đóng góp của NSND Xuân Hoạch, NSƯT Thanh Ngoan, NSƯT Thúy Ngần và nhóm Xẩm Hà Thành.

Sau phần Xẩm xưa là phần Xẩm đương đại. Đây là các điệu Xẩm được các nghệ sỹ sáng tác trên cơ sở các làn điệu Xẩm xưa nhưng lồng vào đó các bài thơ đương đại. Đây là một cách làm phong phú hơn cho kho tàng xẩm nước nhà, giúp nghệ thuật xẩm gần gũi hơn với đời sống đương đại ngày nay.

Phần thứ 3 của chương trình “Xẩm và đời” là phần Xẩm thử nghiệm, kết hợp xẩm với các dòng nhạc hiện đại ngày nay. Theo nhóm Xẩm Hà Thành thì việc làm này sẽ góp phần khai thác các ưu điểm nổi bật của âm nhạc hát xẩm trong sự phát triển dòng chảy âm nhạc thế giới. Xẩm vốn có chất ngẫu hứng, từ âm nhạc đến lời ca, rất tương đồng với thể loại Jazz. Ở phần này sẽ có sự tham gia biểu diễn của nhiều vị khách mời trong đó có nghệ sĩ kèn saxophone Phan Anh Dũng, ca sĩ Hà Linh, Minh Kiên beatbox…

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long, thành viên nhóm Xẩm Hà Thành chia sẻ: "Đời người hát Xẩm suốt thời gian dài trong quá khứ bị đánh đồng với ăn xin nên con cái người hát ẩm không muốn theo nghề vì xấu hổ và mặt khác cũng do hiểu không đúng Xẩm nên Xẩm không được phát triển, điều này dẫn đến việc mai một của hát Xẩm.

Trong suốt quá trình phục hồi các nhà nghiên cứu chúng tôi đã đi rất nhiều nơi tìm nghệ nhân Hát Xẩm thì bên cạnh Hà Thị Cầu cũng có thêm 2 hay 3 nghệ nhân nhưng họ đều già yếu, lớn tuổi và quên rất nhiều làn điệu trong Xẩm. Đó là điều vô cùng đáng tiếc. Hát Xẩm rất đặc biệt ở chỗ nghệ thuật này dù có thể biểu diễn không nuột nà nhưng âm nhạc cà lời ca phải chú ý đến từng nốt, từng chữ và điều đó gần như vắng bóng từ sau sự ra đi của nghệ nhân Hà Thị Cầu và Nguyễn Văn Giang. Bởi vậy, những người biểu diễn trong chương trình này đều là những nhạc sĩ, nghiên cứu, nghệ sĩ cố gắng giữ hồn Xẩm".

Được biết, bà Nguyễn Thị Mận, con gái của cố nghệ nhân hát xẩm lừng danh Hà Thị Cầu cũng sẽ là khách mời đặc biệt trong đêm biểu diễn này.


T.Lê