Cuốn sách do GS.TS. Nguyễn Chí Bền, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, Giám đốc dự án xây dựng hồ sơ quốc gia Dân ca Quan họ Bắc Ninh trình UNESCO năm 2008 cùng GS.TS. Bùi Quang Thanh và các cộng sự thực hiện; được NXB KHXH ấn hành. 

{keywords}
Quan họ Bắc Ninh - di sản văn hóa phi vật thể nhân loại do người dân Việt Nam làm chủ sở hữu

Với dung lượng 437 trang gồm 7 chương chính văn: Nhìn lại tình hình sưu tầm, nghiên cứu Dân ca Quan họ Bắc Ninh; Không gian văn hóa – lịch sử của dân ca Quan họ Bắc Ninh; Nguồn gốc và quá trình phát triển của Dân ca Quan họ Bắc Ninh; Làng Quan họ và các thành tố văn hóa; Nghệ nhân Quan họ; Những giá trị mang tầm nhân loại của Dân ca Quan họ Bắc Ninh; Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, công trình cung cấp thêm nhiều góc nhìn đầy đủ nhất về di sản nhân loại do người dân Việt Nam làm chủ.

PGS.TS Bùi Quang Thanh (Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam, đồng chủ biên) cho biết: Nghiên cứu Dân ca Quan họ Bắc Ninh, với tư cách một di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, bước đầu công trình khoa học này sẽ làm sáng tỏ các giá trị của Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Đó là những sáng tạo văn hóa của các thế hệ, nhưng là những sáng tạo văn hóa mang tầm đại diện của nhân loại. 

{keywords}
Tác phẩm cung cấp góc nhìn đầy đủ về một loại hình văn hóa dân gian của người dân Kinh Bắc

Trong diện mạo các di sản văn hóa phi vật thể thuộc loại hình nghệ thuật trình diễn mà UNESCO vinh danh của Việt Nam và của một số các nước, Dân ca Quan họ Bắc Ninh có một diện mạo riêng, một vị thế riêng.

Công trình ra đời Góp phần làm rõ bản sắc Bắc Ninh/Kinh Bắc; Góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử âm nhạc, lịch sử văn hóa Việt Nam.

Quá trình nghiên cứu, các tác giả tập sách đã kế thừa kết quả của các thế hệ nhà nghiên cứu Dân ca Quan họ Bắc Ninh từ trước cho đến hiện nay từ các nhà nghiên cứu tại tỉnh Hà Bắc nay là hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang như tác giả Lê Hồng Dương (1921-2003), Hồng Thao (1932-1996), Trần Linh Quý (1935-2007), TS. Trần Đình Luyện, ông Lê Danh Khiêm…

Từ tháng 9 năm 2009 khi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) vinh danh Dân ca Quan họ Bắc Ninh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đến nay, mười năm qua người Bắc Ninh đã làm hết sức mình để bảo vệ và phát huy những giá trị của Dân ca Quan họ Bắc Ninh,  xứng đáng với sự tôn vinh của cộng đồng quốc tế.

Đến nay, nhiều công trình sưu tầm, nghiên cứu về Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã được công bố có giá trị như những cột mốc trên đường nghiên cứu về loại hình nghệ thuật trình diễn này của các tác giả như: GS.TS. Nguyễn Văn Huyên, Nguyễn Văn Phú, Lưu Hữu Phước, Nguyễn Viêm, Tú Ngọc, Đặng Văn Lung, Trần Linh Quý, Hồng Thao,… Tuy nhiên, từ sau khi được UNESCO vinh danh trong Danh mục di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chưa có một chuyên luận riêng về Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Do vậy, việc xuất bản một chuyên luận nhằm giới thiệu một cách có hệ thống về Dân ca Quan họ Bắc Ninh, với tư cách là một di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, kế thừa thành tựu của những nhà nghiên cứu đi trước về các phương diện từ nguồn gốc, quá trình phát triển đến vấn đề bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, từ làng Quan họ đến nghệ nhân Quan họ, từ giá trị văn hóa đến giá trị nghệ thuật của Dân ca Quan họ Bắc Ninh vẫn là cần thiết, và có đóng góp thiết thực vào quá trình nghiên cứu di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Thái Bình

Sáng tạo di sản tương lai

Sáng tạo di sản tương lai

Chúng tôi kỳ vọng đạt được tư duy mới, cách tiếp cận mới, phương pháp mới trong nhìn nhận văn hóa dưới góc độ những người tạo ra di sản trong tương lai”, ông Michael Crof Trưởng đại diện văn phòng UNESCO tại Việt Nam nói.