Ở tuổi ngoại bát tuần, nhà văn Ma Văn Kháng cho ra mắt tiểu thuyết "Chim én liệng trời cao" - tác phẩm gần 400 trang sách phát triển từ truyện ngắn "Chim én" ông khởi bút gần nửa thế kỉ trước.

Hơn 20 năm tuổi trẻ gắn bó với vùng đất Lào Cai, dường như cuộc sống, văn hóa của người dân vùng núi rừng Tây Bắc đã trở nên máu thịt với nhà văn Ma Văn Kháng. Và "Chim én liệng trời cao" là khúc ca đẹp, hùng tráng về cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp của người dân vùng núi rừng Tây Bắc khoảng thời gian cuối những năm 40, đầu những năm 50 của thế kỉ trước.

Bối cảnh câu chuyện diễn ra tại địa bàn Cam Đồng - một xã gồm bốn thôn người Tày và một thôn U Sung trên núi cao thuần người Dao. Cuộc chiến đấu đầy gian khổ, sự trưởng thành của người dân về tư tưởng và tinh thần đấu tranh cách mạng thể hiện xuyên suốt qua nhân vật Tiển. Từ một cậu bé ở bản quê Cam Đồng hàng ngày ngồi trên lưng trâu, ngắm “bầy chim én cất tiếng rộn vang trên bầu trời sớm mai”, thổi sáo trúc bài “Chim én liệng trời cao”, Tiển sớm gia nhập vào hàng ngũ những người làm cách mạng, trở thành chiến sĩ liên lạc và trưởng thành cùng sự phát triển của cách mạng trên mảnh đất quê hương.

{keywords}

Cuộc đời Tiển cũng giống như những con chim én khao khát được tung cánh trên bầu trời tự do, bất chấp bão giông cuộc đời, bất chấp sự kìm kẹp của bè lũ tay sai tàn bạo khét tiếng núp bóng thực dân xâm lược. 

Trong tác phẩm, nhà văn Ma Văn Kháng khắc họa sinh động nỗi cơ cực của bà con miền núi.. Hết thuế thân, người dân phải lo nộp thóc gạo lợn gà cho đồn Tây. Có những người như anh Lẳng, bà cụ Trì phải ở đợ cho lý trưởng cả đời không trả hết nợ. Thanh niên trai tráng bị dồn đi phu đi lính phải bỏ mạng hoặc “may mắn trở về được chỉ còn xác người”.

Những mối tình thầm lặng, e ấp tựa bông hoa rừng buổi sớm mai như mối tình anh Tố - chị Va, mối tình giữa Tiển và Phin… khiến tác phẩm thêm nhiều sắc màu sống động.

Nhà văn Ma Văn Kháng cũng dành nhiều trang viết đẹp về thiên nhiên núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, với “nắng sớm phết lớp quang dầu bóng bẩy trên các chóp núi, hồng dâng cả một vùng rừng trúc”, với những “ngọn núi là đứng mãi ở lưng trời và những cánh rừng là trải ra mênh mang xanh mướt”; hay hình ảnh, hương vị đầy sức sống khi mùa cốm tới.

T.Lê