Phiên họp trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 41 Hội đồng Nhân quyền của Liên Hợp quốc đã thông qua Báo cáo quốc gia của Việt Nam theo cơ chế Rà soát Định kỳ Phổ quát về quyền con người (UPR) ngày 4/7 vừa qua tại Geneve, Thụy Sỹ.

Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ III của Việt Nam được chuẩn bị công phu, nghiêm túc

Phiên họp lần này là sự tiếp nối và kết thúc của đợt Rà soát Định kỳ Phổ quát lần II trên cơ sở Phiên Đối thoại vào tháng 1/2019 với Nhóm làm việc về UPR của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc (LHQ).

Phát biểu tại phiên Đối thoại, Thứ trưởng Lê Hoài Trung khẳng định Việt Nam nhìn nhận việc rà soát theo cơ chế UPR là thực hiện nghĩa vụ của một quốc gia thành viên có trách nhiệm của Liên Hợp Quốc, đồng thời là cơ hội giới thiệu với cộng đồng quốc tế về chính sách nhất quán, nỗ lực và thành tựu về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người tại Việt Nam, đối thoại với các đối tác quốc tế để thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quyền con người. Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ III của Việt Nam được chuẩn bị công phu, nghiêm túc với sự tham gia, đóng góp rộng rãi của các cơ quan Đảng, Nhà nước, các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế, giới nghiên cứu và người dân.

{keywords}
Thứ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung (người đứng giữa) và một số đại biểu quốc tế tại phiên họp. Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, đánh giá, nếu Phiên họp hồi tháng 1/2019 kéo dài trên 3 tiếng đồng hồ và có hơn 130 quốc gia phát biểu đóng góp ý kiến, thì Phiên họp lần này có thời gian có ngắn hơn, chỉ hơn 1 giờ đồng hồ. Và trong 1 tiếng đó, thì đã có hơn 20 phút dành cho đoàn Việt Nam trình bày và trao đổi quan điểm còn 40 phút còn lại là dành cho các quốc gia, các tổ chức quốc tế và các tổ chức phi chính phủ phát biểu.

Phiên họp lần này, các quốc gia đã đánh giá rất cao về quá trình chuẩn bị nghiêm túc Báo cáo quốc gia Rà soát Định kỳ Phổ quát về bảo đảm và phát huy quyền con người của Việt Nam. Các quốc gia đều hoan nghênh thành tựu đạt được của Việt Nam thể hiện qua quá trình xây dựng luật pháp, xây dựng chính sách cũng như các biện pháp thực hiện của Việt Nam trong chu kỳ rà soát lần này. Tại Phiên họp lần này, các quốc gia đưa ra 291 khuyến nghị thì Việt Nam đã đồng ý tới 241 khuyến nghị, một tỷ lệ rất cao tới 83%. Điều đó cho thấy, mong muốn và quyết tâm của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.

Trong kỳ báo cáo lần này, theo thứ trưởng Lê Hoài Trung, các nước đánh giá Việt Nam đạt được kết quả rất toàn diện, đặc biệt các quốc gia đánh giá cao Việt Nam trong quá trình xây dựng luật. Ví dụ như trong thời gian 4-5 năm chu kỳ giai đoạn từ 2014-2019, chúng ta đã xây dựng được khoảng 100 các văn bản luật khác nhau, trong tất cả cá lĩnh vực về các quyền chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội…

Kết quả thứ hai của Việt Nam cũng được đánh giá rất cao đó là sự gắn bó giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội và phát triển bền vững. Đây là vấn đề đang được các nước trong liên minh châu Âu, nhất là nghị viện châu Âu rất quan tâm, bởi vì bảo đảm quyền con người không chỉ là tập trung vào phát triển kinh tế mà còn là phát triển xã hội, trong đó có các vấn đề như xóa đói giảm nghèo, môi trường, quyền của người lao động...

Điều thứ ba được quan tâm là một loạt các vấn đề mới, có thể gọi là cụm các vấn đề mới đặt ra trong quá quá trình thực hiện bảo đảm quyền con người. Ví dụ như vấn đề di cư, quyền của người lao động, biến đổi khí hậu, trong đó có cả những vấn đề mà chúng ta đã đạt được nhiều bước tiến triển trong thời gian vừa qua, ví dụ như vấn đề liên quan đến bảo đảm quyền cho người đồng tính, chuyển giới…

Minh chứng sống động về việc Việt Nam nghiêm túc thực hiện các cam kết quốc tế

Cơ chế UPR ra đời từ năm 2008 và được đánh giá là thành công nổi bật của Hội đồng Nhân quyền LHQ. Việc Việt Nam tham gia tích cực vào Cơ chế UPR từ 2008 và thực hiện các khuyến nghị của các nước, nhất là trong giai đoạn 2014-2019, theo thứ trưởng Lê Hoài Trung: Trước nhất,  điều đó minh chứng sự tham gia nghiêm túc của Việt Nam trong cả 3 chu kỳ UPR, thể hiện việc chúng ta đã hoàn thành có trách nhiệm nghĩa vụ của một quốc gia thành viên của LHQ, bởi vì cơ chế này là cơ chế phổ cập, dành cho tất cả các quốc gia thành viên của LHQ. Từ việc xây dựng báo cáo quốc gia, đối thoại với các nước, xem xét, chấp thuận và triển khai các khuyến nghị, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về quyền con người, góp phần triển khai đường lối đối ngoại chủ động, tích cực hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước ta.

Bên cạnh đó, qua quá trình này, Việt Nam cũng chia sẻ được với các quốc gia kinh nghiệm đạt được của Việt Nam trong quá trình thúc đẩy và bảo đảm quyền con người. Đồng thời, trong quá trình thực hiện, chúng ta cũng học hỏi được nhiều kinh nghiệm của các nước để có thể làm tốt hơn công tác này ở đất nước chúng ta.

Và một điều rất quan trọng, là qua quá trình này, Việt Nam cũng tiếp thu được nhiều kinh nghiệm để đưa vào các kế hoạch, chiến lược biện pháp cụ thể để quá trình triển khai làm sao đảm bảo tốt hơn quyền con người ở Việt Nam. Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện các khuyến nghị đã cam kết thực hiện, chúng ta cũng có thêm điều kiện để đối thoại với các quốc gia, chia sẻ và cung cấp thêm về thực tế ở Việt Nam, đồng thời có ý kiến kịp thời đối với những ý kiến còn có khác biệt với chúng ta về thúc đẩy và bảo đảm quyền con người ở Việt Nam.

Trần Hằng