- Ông bà nội tôi có mảnh đất (chưa được cấp sổ đỏ), trước khi mất chưa kịp làm di chúc cho ai. Ông bà tôi có ba người con, bố tôi là con trai cả và hai cô em. Năm 2010 bố tôi mất, trước khi mất bố tôi đã viết giấy để lại mảnh đất cho cô thứ hai, có xác nhận của UBND phường. Bây giờ chúng tôi là con muốn dùng mảnh đất đó để làm nhà thờ họ, cô tôi thì đồng ý, nhưng hai người con trai của cô tôi lại không đồng ý. Vậy hai con trai của cô tôi có quyền gì trong việc này không? Nếu hiện giờ chúng tôi đòi lại quyền thừa kế thì chúng tôi có quyền thừa kế mảnh đất này không?

TIN BÀI KHÁC

{keywords}
Tôi chỉ muốn xây nhà thờ họ nhưng các con của cô tôi lại không đồng ý (Ảnh minh họa)

Vì thông tin bạn cung cấp không rõ ràng mảnh đất hiện giờ đã được cấp sổ đỏ chưa, đứng tên ai, nên chúng tôi đưa ra hai trường hợp để bạn tham khảo như sau:

Trường hợp thứ nhất, mảnh đất trên đã đứng tên sổ đỏ là cô bạn, khi đó cô bạn là chủ sở hữu hợp pháp quyền sử dụng đất trên, được nhà nước thừa nhận và bảo vệ quyền của người sử dụng đất. Có các quyền chung của người sử dụng đất theo quy định tại 166 luật đất đai 2013:

“1. Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

2. Hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất.

3. Hưởng các lợi ích do công trình của Nhà nước phục vụ việc bảo vệ, cải tạo đất nông nghiệp.

4. Được Nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo, bồi bổ đất nông nghiệp.

5. Được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình.

6. Được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.

7. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai.”

Như vậy, ở trường hợp này, cô bạn có quyền trong việc định đoạt mảnh đất trên để xây nhà thờ họ mà không phụ thuộc vào ý kiến của những người con của cô bạn.

Trường hợp thứ hai, mảnh đất trên chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên cô bạn:  Khoản 1 điều 168 Bộ luật dân sự 2005 quy định về thời điểm chuyển quyền sở hữu đối với bất động sản như sau: 

“Việc chuyển quyền sở hữu đối với bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký quyền sở hữu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.” 

Theo quy định này, quyền sử dụng đất mảnh đất trên chỉ thuộc về cô bạn khi cô bạn đã thực hiện đăng kí tại văn phòng đăng kí đất đai, sổ đỏ mang tên cô bạn. Như vậy, nếu trong trường hợp mảnh đất trên chưa được cấp giấy chứng nhận mang tên cô bạn thì những người đồng thừa kế tài sản của ông bà bạn có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân để chia thừa kế. Do bố bạn đã mất nên những người đồng thừa kế có quyền khởi kiện trong trường hợp này gồm 2 người em gái của bố bạn và những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của cha bạn xác định theo quy định tại điểm a khoản 1 điều 676 Bộ luật dân sự 2005: “ Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”

Tuy nhiên, bạn lên lưu ý, việc khởi kiện thừa kế trên chỉ thực hiện được khi thời hiệu khởi kiện về thừa kế vẫn còn, tức là từ thời điểm ông bà bạn mất đến thời điểm khởi kiện chưa quá mười năm theo quy định tại điều 645 Bộ luật dân sự 2005: “Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.” 

Nếu trong trường hợp thời hiệu khởi kiện thừa kế đã hết, những người đồng thừa kế cùng xác nhận đây là tài sản chung chưa chia thì có thể khởi kiện ra Tòa án yêu cầu Tòa án chia mảnh đất trên theo quy định về chia tài sản chung theo quy định hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao tại Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004: “ Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết.”

Tư vấn bởi Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc