Ung thư đại trực tràng: tỷ lệ sống lên đến 50%

Theo thống kê từ năm 2005 tới 2014, tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư đại trực tràng đã tăng từ 45 lên 50% ở tất cả các dân tộc, cả 2 phái nam và nữ.

Căn bệnh ung thư phổ biến

Ung thư đại trực tràng khởi phát từ ruột già (đại tràng) hay trực tràng (cuối đại tràng). Hiện nay đây là bệnh ung thư phổ biến nhất ở các nước phát triển. Người dân ở các nước này có nguy cơ bị ung thư cao gấp ba lần các nước đang phát triển.

BS Ng Chee Yung - Chuyên gia đầu ngành về Phẫu thuật tiêu hóa bệnh viện Mount Elizabeth Novena, Parkway - Singapore

Chỉ riêng Singapore, từ năm 2010 - 2014 có 9.324 ca chẩn đoán ung thư đại trực tràng ở cả nam giới và nữ giới với nguy cơ ngang nhau. Bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới và thứ hai ở nữ giới tại Singapore. Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở bất cứ tuổi nào, bệnh thường phát hiện chủ yếu ở những người trên 50 tuổi. Nếu phát hiện sớm, có thể ngăn chặn bệnh hoặc được điều trị hiệu quả.

90% các ca bệnh ung thư đại trực tràng thường khởi phát chủ yếu từ polyp. Tuy nhiên phải mất 5 tới 10 năm để các tế bào thông thường ở bề mặt đại tràng hay trực tràng mới biến đổi và chuyển sang “bất thường methyl hóa”, khi các tế bào biến đổi và phát triển ngoài kiểm soát. Theo thời gian thông qua các gen đột biến, một polyp không ác tính có thể chuyển thành ác tính.

Nguy cơ di truyền

Ước tính khoảng 5 - 10% bệnh nhân ung thư đại trực tràng có thể do di truyền.

Hai triệu chứng ung thư đại trực tràng thường gặp nhất do di truyền đó là ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp (HNPCC) và đa polyp di truyền (FAP). Các ca bệnh ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp chiếm 3-5 % dân số. Các ca đa polyp di truyền chiếm dưới 1% dân số.

Những người có triệu chứng tương tự như các thành viên khác sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Ví dụ, những người bị đa polyp di truyền có thể có hàng trăm polyp từ khi còn ở tuổi thiếu niên trong khi những người bị ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp có ít nhất 3 thành viên trong gia đình thuộc 2 thế hệ bị ung thư đại trực tràng. Đối với các trường hợp này, bệnh ung thư có thể khởi phát trước tuổi 50.

Bệnh viêm ruột (bệnh Crohn’s, viêm loét kết tràng) cũng làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Nguy cơ sẽ cao hơn nếu toàn bộ đại tràng bị viêm.

Cơ hội sống lên đến 50%

Từ năm 2005 tới 2014, tỉ lệ sống đã tăng từ 45 lên 50% đối với tất cả các dân tộc ở cả nam và nữ.

Các tiến bộ y tế đặc biệt ở lĩnh vực y tế tư nhân đã làm tăng cơ hội sống. Danh sách hệ gen giúp ích trong việc xác định phương pháp điều trị theo đặc tính của bệnh và gen cho từng các thể.

Các thuốc mới có thể chặn các tế bào ung thư đại trực tràng không phát triển thêm một cách thông minh, hoạt động hiệu quả đối với các bệnh nhân ở giai đoạn tiến triển không mang đột biến (thể rộng) đối với gen KRAS và N-RAS.

Điều trị miễn dịch là phương pháp điều trị mới nhất và hứa hẹn nhất, điều khiển hệ miễn dịch của chính cơ thể chống lại ung thư, ngoài ra còn mang tới hi vọng cho nhóm bệnh nhân ung thư đại tràng nhất định.

Phòng ngừa ung thư đại trực tràng

Ngưng hút thuốc: mỗi hơi thuốc lá chứa hơn 60 loại chất gây ung thư đã biết.

Hạn chế uống rượu bia: Rượu bia có thể đóng vai trò là chất kích thích. Các tế bào bị phá hủy có thể cố gắng tự sửa chữa, điều này có thể dẫn tới biến đổi DNA ở tế bào.

Ở đại tràng và trực tràng, vi khuẩn có thể biến cồn thành lượng lớn acetaldehyde, một hóa chất đã chứng minh gây ung thư cho động vật thí nghiệm. Đàn ông nên hạn chế uống rượu bia, nam giới chỉ uống 2 cốc và nữ giới 1 cốc mỗi ngày.

Luyện tập thường xuyên: Có giả thuyết cho rằng mức insulin hay yếu tố tăng trưởng liên quan đến insulin ở những người béo phì có thể kích thích phát triển ung thư đại tràng. Duy trì chỉ số cơ thể (BMI) làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng. 

Theo dõi chế độ ăn: Thức ăn có thịt đỏ và thịt đã qua chế biến có mỡ động vật như jam-bông, thịt hun khói, xúc xích và thịt heo khô địa phương là một vài ví dụ về thức ăn nên tránh ăn nhiều. Nên ăn 500 gam thịt đã nấu mỗi tuần cùng với nhiều rau xanh tươi và hoa quả mỗi bữa.

Tiến hành nội soi đại tràng: Nhiều người vẫn chưa nhận thức được vai trò của nội soi đại tràng trong việc ngăn ngừa ung thư đại tràng. Vì phải mất 5-10 năm polyp mới chuyển sang ung thư nên tầm soát nội soi đại tràng - một thủ thuật không đau và phiền hà - có thể làm nên khác biệt lớn. Nên tiến hành đối với những người trong độ tuổi 45 - 50, 1 lần/5 năm.

Những người có người thân bị ung thư đại trực tràng nên nội soi đại tràng sớm hơn sau khi tham vấn bác sĩ chuyên khoa.

Lệ Thanh