Già hoá dân số, thiếu hụt lao động... khiến nhiều nhà hoạch định chính sách phải tính toán đến các biện pháp điều chỉnh tuổi nghỉ hưu. Nâng tuổi nghỉ hưu đang được kỳ vọng sẽ góp phần cân đối Quỹ Bảo hiểm xã hội (BHXH), một trong những vấn đề được bàn bạc từ lâu.

“Tăng tuổi nghỉ hưu là việc không thể cưỡng lại”

Theo tính toán của Bộ LĐTBXH thì tới năm 2025, trong 6 người thuộc độ tuổi lao động sẽ có 1 người cao tuổi. Sau 40 năm, cứ 2 người trong độ tuổi lao động thì có 1 người cao tuổi. Do vậy, việc điều chỉnh tuổi hưu từ 2021 là điều tất yếu.

{keywords}
Chi trả lương hưu tại huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa.

Ông Doãn Mậu Diệp – Thứ trưởng Bộ LĐTBXH cho rằng, trong bối cảnh già hóa dân số, hầu hết các nước trên thế giới và các châu lục (trừ châu Phi) đều đã có lộ trình điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu. Đơn cử như Indonesia đang trong lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu từ 55 lên 65, Malaysia điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu bình quân từ 60 lên 65 tuổi, Hàn Quốc dự kiến điều tăng từ 62 lên 65 tuổi vào năm 2034.

“Tăng tuổi nghỉ hưu là việc không thể cưỡng lại khi chúng ta đang đối mặt với già hóa dân số. Theo dự báo, năm 2035, số người vào độ tuổi lao động chỉ gấp 1,2 lần số ra khỏi tuổi lao động. Như vậy, nếu không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu thì sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động trong tương lai không xa”- Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp lo ngại.

Từ bài học kinh nghiệm của các nước khác, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho rằng, việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu cần được thực hiện theo lộ trình phù hợp với các yếu tố tăng trưởng kinh tế với giải quyết bài toán về việc làm và thất nghiệp. 

Bộ LĐTBXH cũng đang dự kiến hai phương án điều chỉnh tuổi nghỉ hưu khi sửa Bộ luật lao động (sửa đổi) và dự kiến trình Quốc hội vào năm 2019. Theo đó, phương án một là từ năm 2021, mỗi năm tăng 3 tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62. Riêng nữ, mỗi năm tăng 6 tháng cho đến khi đạt tuổi 60. Như vậy, tuổi nghỉ hưu của nam sẽ đạt  62 vào năm 2028 và nữ đạt tuổi 60 vào năm 2030. Phương án hai: Từ năm 2021, mỗi năm tăng 3 tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62; mỗi năm tăng 4 tháng đối với nữ cho đến khi đạt tuổi 60. Như vậy, tuổi nghỉ hưu của nam sẽ đạt tuổi 62 vào năm 2028 và nữ đạt tuổi 60 vào năm 2035.

“Ở đây cũng cần khẳng định, việc điều chỉnh tăng tuổi nói trên là áp dụng đối với những người làm việc trong điều kiện bình thường. Đối với những người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, người bị suy giảm khả năng lao động... vẫn tiếp tục được thực hiện với chính sách nghỉ hưu sớm hơn, nghỉ hưu trước tuổi so với độ tuổi quy định nêu trên” – ông Diệp nhấn mạnh.

Cách làm phải thận trọng, cẩn thận

Trước đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng thời điểm nâng tuổi nghỉ hưu từ năm 2021 là hợp lý vì thời điểm này gắn với cải cách BHXH và cải cách chính sách tiền lương. Nhưng cách đi và hướng đi, nhóm tuổi cần tính toán cẩn thận. Điều này khi sửa Bộ luật Lao động (sửa đổi) cần bàn cụ thể.

Ông Lợi lưu ý, khi lấy ý kiến người lao động thì  không nên lấy ý kiến tập trung ở nhóm này, nhóm kia mà cần lấy đồng đều các nhóm lao động. Lần trước sửa Bộ luật Lao động, chúng ta không nâng được độ tuổi nghỉ hưu vì chỉ điều tra mỗi lao động ở khu vực nhà nước, các công chức, viên chức nhà nước mà không điều tra tất cả các lĩnh vực, các nhóm. Do vậy  lần này cần chia các nhóm để tính toán điều chỉnh cho hợp lý.

“Câu chuyện về hưu, tuổi hưu ở đất nước ta đưa ra vẫn những ý kiến phản đối nhưng rõ ràng nếu ta không tính đến thì chính chúng ta sẽ bất lợi khi dân số của chúng ta đã bắt đầu bước vào thời kỳ già hóa. Không xử lý bài toán này thì nguồn nhân lực của ta không có. Do đó, chúng ta không vì dư luận mà để mất nguồn nhân lực chất lượng cao”- ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Trước lo ngại, tăng tuổi nghỉ hưu sẽ cướp đi cơ hội việc làm của người trẻ, ông Lợi nêu quan điểm: “Thực ra trước đấy chúng ta đã điều chỉnh độ tuổi nghỉ hưu ở một số ngành nghề: Giáo sư, bác sĩ, những người làm nghiên cứu khoa học... và những nghề độc hại, nặng nhọc thì cũng đã giảm tuổi nghỉ hưu. Bây giờ việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu vẫn là dựa trên cơ sở ấy. Phải làm cho người dân hiểu được vấn đề đó thì mới tạo được sự đồng thuận”.

"Những người tham gia BHXH và những người trong quan hệ lao động chỉ chiếm 30% trong tổng số 54 triệu lao động (khoảng 16-17 triệu); số còn lại không nằm trong quan hệ lao động, không đóng BHXH như những người làm trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhóm này sẽ làm đến khi không còn khả năng lao động. Như vậy,  muốn tiến tới BHXH toàn dân, nhưng không thay đổi độ tuổi nghỉ hưu là rất khó”.

Ông Bùi Sỹ Lợi

(Theo Dân Việt)

Chế độ nghỉ hưu sớm khi đã đóng bảo hiểm được 25 năm

Chế độ nghỉ hưu sớm khi đã đóng bảo hiểm được 25 năm

Tôi năm nay 46 tuổi, tham gia BHXH được 25 năm. Do làm công việc nặng nhọc, trong môi trường độc hại nên sức khỏe tôi rất yếu. Vậy nghỉ hưu sớm, tôi được hưởng lương thế nào?

Nhiều lao động nữ xin 'nghỉ hưu non' trước ngày 1/1/2018

Nhiều lao động nữ xin 'nghỉ hưu non' trước ngày 1/1/2018

Hiện tại vẫn chưa có thông tin chính thức về việc có giãn hay không lộ trình thay đổi cách tính lương hưu áp dụng với lao động nữ.

Cán bộ TP.HCM nghỉ hưu sớm được hỗ trợ gì?

Cán bộ TP.HCM nghỉ hưu sớm được hỗ trợ gì?

HĐND TP.HCM vừa thông qua tờ trình của UBND TP về chế độ hỗ trợ đối với 1.062 cán bộ nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ việc theo lộ trình giảm 10% biên chế từ nay đến năm 2021. Tổng kinh phí hỗ trợ là hơn 380 tỉ đồng.

Thay đổi cách tính lương hưu từ 1/1/2018: Nhiều người xin nghỉ hưu non

Thay đổi cách tính lương hưu từ 1/1/2018: Nhiều người xin nghỉ hưu non

Lo ngại thiệt thòi khi thay đổi cách tính lương hưu từ 1/1/2018, nhiều lao động đã xin nghỉ hưu trước tuổi.

Nghỉ hưu trước tuổi, mỗi năm trừ 2%

Nghỉ hưu trước tuổi, mỗi năm trừ 2%

Người lao động nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động thì mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị giảm đi 2%.

Nghỉ hưu cuối năm 2017 có lợi hơn 2018?

Nghỉ hưu cuối năm 2017 có lợi hơn 2018?

Nhiều người lao động băn khoăn khi đóng BHXH đủ 25 năm và thời điểm nghỉ hưu của họ rơi vào tháng 12- 2017 (trùng với tháng sinh nhật).