Mới 2 tuổi, 3 tháng, bé D.A ngụ tại Hai Bà Trưng, Hà Nội đã có tuyến vú phát triển, nở nang như nữ sinh trong độ tuổi dậy thì. Lo lắng, chị Dung đưa con đi khám, BS kết luận cháu D.A mắc chứng dậy thì sớm và cần phải điều trị kịp thời.

Thời gian gần đây, trẻ dậy thì sớm đến khám tại Viện Nhi Trung ương tăng lên đáng kể. Chỉ riêng khám tại Khoa Nội tiết và Chuyển hóa mỗi năm cũng có khoảng 50 - 70 trường hợp trẻ dậy thì sớm giả. PGS.TS. Nguyễn Thị Hoàn, Nguyên Trưởng khoa Nội tiết và Chuyển hóa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết thêm, tại viện mỗi ngày có đến 6 - 7 trường hợp đến khám và điều trị dậy thì sớm.

Hiện nay, dậy thì sớm được chia thành hai loại là: Dậy thì sớm thật và dậy thì sớm giả. Dậy thì sớm thật có sự kích hoạt của não, do u não, tổn thương não, teo não, động kinh. Dậy thì sớm giả (vô căn) là những nguyên nhân không do tác động hormon sinh dục từ tuyến yên gây nên u nang buồng trứng, u tinh hoàn....

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Hoàn, dậy thì sớm ở trẻ là tình trạng đáng báo động trong xã hội hiện nay.

Mới đây là trường hợp của bé gái 5 tuổi tại Hà Nội có hiện tượng dậy thì sớm giả mắc u nang buồng trứng đã được phẫu thuật ngày 12/6/2012. Hiện sức khỏe của bệnh nhi đã ổn định.

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Hoàn, dậy thì sớm là tình trạng đáng báo động trong xã hội hiện nay. Nhiều gia đình dở khóc, dở cười khi thấy con trẻ dậy thì sớm. Chị L chia sẻ với chúng tôi về trường hợp của cháu T.N.M 8 tuổi đã có thân hình vạm vỡ, dáng dấp cao hơn bạn cùng trang lứa, giọng nói ồm ồm, mặt xuất hiện trứng cá, mọc lông mu ở dương vật. Thấy bất thường, đưa con đi khám, BS kết luận T.N.M mắc chứng dậy thì sớm. BS tư vấn nếu trường hợp này không được điều trị, đến lúc trưởng thành sẽ mất cơ hội phát triển chiều cao.

Trẻ gái trước 9 tuổi có tuyến vú to bất thường là dấu hiệu của dậy thì sớm
Dậy thì sớm được coi là giai đoạn phát triển sinh lý của cơ thể, thường kéo dài 3-5 năm. Căn cứ vào những biểu hiện bất thường ở trẻ trai trước 10 tuổi và trước 9 tuổi ở trẻ gái được coi là sớm. Trên thực tế, tại Viện Nhi Trung ương có nhiều ca trẻ mới 2-3 tuổi đã dậy thì. Cháu D.A ở Hai Bà Trưng, Hà Nội, cháu B.L ở Vĩnh Phúc mới hơn 2 tuổi đã có tuyến vú phát triển và có kinh nguyệt. Nguyên nhân dậy thì sớm ở trẻ hiện nay là do môi trường xã hội, ăn uống, nội tiết tố, các loại thực phẩm chăn nuôi chứa nhiều chất hormone, điều kiện sống trong gia đình…

Trẻ dậy thì sớm thường có dấu hiệu tăng trưởng rất nhanh, chiều cao phát triển từ 7-15 cm/năm. Ở trẻ gái có tuyến vú to bất thường, có thể to một bên, âm đạo tăng tiết nhày. Kinh nguyệt có trước 8 tuổi. Lông mu và lông nách xuất hiện trước đó hoặc sau khi tuyến vú to ra. Đối với trẻ trai giọng trầm, trứng cá, cơ bắp vạm vỡ, mọc lông mu, mọc ria mép, thể tích tinh hoàn tăng trên 4ml, dương vật to, dài, sẫm màu, PGS. TS Nguyễn Thị Hoàn cho biết.

Đối với những trẻ dậy thì sớm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng. Rất nhiều phụ huynh khi thấy con có biểu hiện dậy thì sớm nhưng vẫn khỏe mạnh, thậm chí còn tự hào khi thấy con mình có thân hình vạm vỡ hơn chúng bạn, không được bác sĩ thăm khám. Những trường hợp này đến tuổi trưởng thành chắc chắn trẻ sẽ lùn hơn so với chiều cao tiêu chuẩn vì hormone sinh dục kích thích sự phát triển của xương làm các đầu xương đóng sớm khiến trẻ không thể phát triển chiều cao.

Ngoài ra, dậy thì sớm còn khiến trẻ bị khủng hoảng cảm xúc, khủng hoảng tâm lý. Trẻ lúc nào cũng hoang mang, lo lắng và tự ti về thân hình của mình. Một hậu quả nghiêm trọng mà các nhà tâm lý học báo động đó là tình trạng trẻ dậy thì sớm thường tò mò, bắt chước chuyện của người lớn dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn.

Ngày nay trẻ có biểu hiện dậy thì sớm hơn ngày xưa rất nhiều do môi trường sống, do thực phẩm chăn nuôi còn tồn dư chứa nhiều chất kích thích. Phụ huynh cần thường xuyên theo dõi khi con gái có tuyến vú sớm trước 8 tuổi, con trai có tinh hoàn phát triển trước 9 tuổi; Chung cho cả 2 giới là tốc độ tăng chiều cao 7-15 cm/năm và mọc lông mu và lông nách.

Có nhiều đứa trẻ dậy thì sớm về sinh lý nhưng lý trí, tâm lý lại phát triển không song hành. Vì vậy, nhiều trẻ dậy thì sớm lớn hẳn so với các bạn, nồng độ sinh dục tăng cao nên trẻ có nhu cầu sinh lý như người trưởng thành nên rất dễ bị quấy rối tình dục. Mặt khác, những đứa trẻ dậy thì sớm còn nhiều nguy cơ khác như nhiễm trùng sinh dục, bất lực do thủ dâm sớm và kéo dài lúc nhỏ tuổi…

Hiện nay đã có thuốc giúp ức chế dậy thì sớm là chất đồng vận aGnRH (Diphereline) vì vây các gia đình có con mắc chứng dậy thì sớm có thể yên tâm điều trị cho trẻ.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hoàn

(Theo Khám phá)