- Dù dự thảo 2 luật Đầu tư và Doanh nghiệp chưa nêu danh mục ngành nghề cấm và có điều kiện, nhưng Bộ trưởng KH-ĐT cam đoan những ngành nghề như khai thác khoáng sản, kinh doanh vũ trường… sẽ có điều kiện chặt chẽ, không phải muốn là làm.

>> Chủ tịch QH: Cấm thế này thì cấm hết à?

Lần đầu tiên trình vào tháng 4, hai dự thảo luật này đã bị Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng phê “cấm thế này thì cấm hết à?” khi quy định chung chung “được đầu tư trong tất cả các ngành, nghề mà pháp luật không cấm" và "có quyền tự do kinh doanh các ngành, nghề mà luật không cấm”. Ông Hùng yêu cầu quy định luôn trong luật cụ thể các ngành nghề bị cấm hoặc hoạt động có điều kiện.

Đến lần trình lại UB Thường vụ QH hôm nay (11/8), hai dự thảo luật vẫn chưa thực hiện được yêu cầu này. Chủ tịch QH nhấn mạnh hai danh mục này là vấn đề cốt lõi của các đạo luật về đầu tư và doanh nghiệp để đảm bảo tinh thần tự do kinh doanh mà Hiến pháp đã quy định.

{keywords}
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Khai thác khoáng sản sẽ có điều kiện chặt chẽ

Việc thiếu các danh mục này dẫn đến một số bất cập như các thành viên UB Thường vụ QH chỉ ra. Chủ tịch HĐ Dân tộc Ksor Phước phản ánh các doanh nghiệp đầu tư vào vùng cao, vùng đồng bào dân tộc chỉ “thích” khai thác khoáng sản, tài nguyên rừng, xây dựng thủy điện và trồng cây công nghiệp.

“Đầu tư như vậy chỉ đem lại lợi ích cho doanh nghiệp, còn mục tiêu tạo việc làm cho lao động tại chỗ và thu về cho ngân sách địa phương thì gần như không đạt được hoặc rất ít”, ông Ksor Phước nhận định.

Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc, ngược lại, thấy không hợp lý nếu khuyến khích, ưu đãi các ngành nghề sử dụng nhiều lao động, đặc biệt là lao động địa phương. “Cứ thế thì chỉ phát triển những ngành như may mặc, giày dép, làm gia công thôi”, ông Nguyễn Hạnh Phúc nói.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Hiện thì lo không kiểm soát được việc kinh doanh những ngành nghề không cần thiết nhưng đang tràn lan như vũ trường, hộp đêm, karaoke…

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng chỉ ra mặt trái của việc thúc đẩy phát triển kinh tế mà lường hết được mọi vấn đề, điển hình là sự bùng nổ kinh doanh tiền tệ, chứng khoán đang để lại hệ lụy lớn.

Ghi trong dự thảo là các danh mục này "sẽ hoàn thiện sau khi có kết quả rà soát", Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh giải trình: Cơ quan soạn thảo cũng muốn trình nhưng chưa có vì chưa có bộ nào trả lời các văn bản xin ý kiến.

“Chắc là vấn đề này khó, phức tạp quá, nên dù Bộ KH-ĐT giục giã, Thủ tướng cũng đã nhắc nhở, yêu cầu, mới chỉ có Thanh tra CP, Bộ Tư pháp và Quốc phòng trả lời, nhưng ngành nghề bị cấm và có điều kiện của mấy bộ ngành này chả có mấy. Bộ KH-ĐT đã tự ra soát và lên danh mục hơn 50 ngành nghề bị cấm và hơn 300 ngành nghề có điều kiện, có nhiều trùng lắp cần loại bỏ, nhưng chưa có thời gian tranh luận với các bộ nên không thể tự mình ‘cắt’ của các bộ được”, ông Bùi Quang Vinh nói.

Bộ trưởng KH-ĐT hy vọng đến tháng 9 sẽ có để trình QH tại kỳ họp tới. Nhưng có lẽ cũng chỉ có thể có danh mục cấm, chứ danh mục có điều kiện thì khó vì quá nhiều mà các ngành nghề trong nền kinh tế cũng thường xuyên thay đổi.

Ông Bùi Quang Vinh đề xuất để CP điều chỉnh danh mục này, có xin ý kiến QH. Nhưng Bộ trưởng KH-ĐT cam đoan những ngành nghề như khai thác khoáng sản, kinh doanh vũ trường… sẽ có điều kiện chặt chẽ, không phải muốn làm là làm.

Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhắc nhở “chưa có danh mục thì chưa thể thông qua luật”.

Chung Hoàng