Các học giả, nhà hoạch định chính sách tham dự hội thảo Biển Đông thường niên lần thứ 4 do Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) tổ chức tại Washington DC đã chỉ trích mạnh mẽ hành xử của TQ trong vùng biển quan trọng này.

Tại hội thảo kéo dài hai ngày bắt đầu từ tối qua, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ Mike Rogers cho rằng: “Đây là lúc cần thay đổi kiểu đối thoại của chúng ta, cần bớt lễ nghi ngoại giao”. 

{keywords}
Hội nghị Biển Đông lần thứ tư tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế. Ảnh: CSIS

Ông đã cáo buộc kiểu “hành xử tham vọng và gây hấn” của TQ trong mong muốn kiểm soát lãnh thổ và tài nguyên ở Biển Đông. “Cái mà họ đang làm là nhằm thay đổi thực trạng trong khu vực, từ bãi này sang bãi khác, từ đảo này sang đảo khác. Họ đang cố gắng làm thay đổi động lực trong quan hệ giữa các nước trong khu vực”, ông nói. 

Ông Rogers nhận định, TQ đã xây dựng lực lượng quân đội, phát triển hải quân nước sâu trong suốt 20 năm qua để thực hiện những gì mà họ đang làm tại Biển Đông. Theo ông, TQ đang thực hiện một chiến thuật dần dần từng bước mà ông gọi là “chết vì ngàn vết cắt”. 

Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện kêu gọi chính phủ Mỹ trực tiếp và quả quyết hơn trong cách đối phó với TQ: “Không ai muốn đối đầu, không ai tìm kiếm xung đột nhưng chúng ta phải có hành động ngăn chặn cái mà TQ cho là thế giới không quan tâm, đó là hành động của họ đối với các nước láng giềng ở Biển Đông. Chúng ta cần mạnh mẽ hơn, cần làm tăng sức mạnh cho các bạn bè và đồng minh của chúng ta trong khu vực”, ông phát biểu.

Chính quyền của Tổng thống Obama gần đây đã gia tăng chỉ trích các hành động của TQ và thúc giục Bắc Kinh làm rõ yêu sách chủ quyền phù hợp với luật pháp quốc tế. Trong khi Mỹ không phải là bên tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, thì Washington khẳng định có một lợi ích quốc trong giải pháp hòa bình với tranh chấp.

Ông Trần Trường Thủy, Giám đốc Quỹ nghiên cứu Biển Đông tham dự hội với tư cách là diễn giả chính đã đặc biệt nhấn mạnh đến việc TQ hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của VN từ đầu tháng 5. Theo ông, đây là "điểm bước ngoặt và là cấp độ quyết đoán mới của TQ".

Hội thảo do CSIS tổ chức vào lúc Mỹ và TQ vừa kết thúc cuộc Đối thoại kinh tế và chiến lược hàng năm ở Bắc Kinh. Tại đối thoại này, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã thúc giục TQ tuân thủ luật pháp quốc tế trong tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. 

Thái An (theo euronews)