– Ung thư cổ tử cung thường xảy ra với bệnh nhân trong độ tuổi 40-70 nhưng cũng có thể thấy ở độ tuổi trẻ hơn, thậm chí ở tuổi 20. Phụ nữ nên làm xét nghiệm phiến đồ âm đạo (lấy những tế bào từ lớp bề mặt của cổ tử cung rồi phết lên phiến kính và soi dưới kính hiển vi để phát hiện bất thường) không lâu sau khi bắt đầu có quan hệ tình dục và nên làm xét nghiệm này ít nhất 2 năm 1 lần và duy trì trong suốt cả cuộc đời.

Chiếm 7,3% tổng số ung thư ở nữ

Theo TS Nguyễn Tiến Quang, Khoa điều trị yêu cầu – BV K (Hà Nội), ung thư cổ tử cung là một trong ba ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ và là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở phụ nữ trên toàn thế giới.

Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung chiếm 7,3% tổng số ung thư ở nữ với tỉ lệ mắc chuẩn theo tuổi là 6,8 người/100.000 dân.

{keywords}
Tỷ lệ điều trị khỏi ung thư cổ tử cung ở giai đoạn sớm là 90% (Ảnh minh họa)

Vị trí cổ tử cung ở sâu, khó giữ vệ sinh, dễ mắc bệnh. Rất may ung thư cổ tử cung là loại ung thư có thể phát hiện ở giai đoạn sớm, khi đó điều trị đem lại tỷ lệ khỏi bệnh cao nhất.

Ung thư cổ tử cung thường diễn biến qua nhiều năm. Hầu hết giai đoạn sớm của bệnh là sự thay đổi tiền ung thư (là sự biến đổi nhẹ của các tế bào đê dần dần có thể phát triển thành ung thư) của lớp niêm mạc cổ tử cung.

Nếu những thay đổi này được phát hiện kịp thời thì rất thuận lợi cho điều trị và phòng ngừa ung thư lan tràn.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung:

Theo TS Nguyễn Tiến Quang, có nhiều bằng chứng cho thấy có sự liên quan giữa bệnh ung thư cổ tử cung và virut HPV. Nhiễm HPV được coi như nguyên nhân gây ra 95% trường hợp ung thư cổ tử cung.  Có sự liên hệ chặt chẽ giữa ung thư cổ tử cung và hoạt động tình dục với vai trò truyền bệnh của virut. Hiếm thấy ung thư cổ tử cung ở phụ nữ không sinh hoạt tình dục.

Ung thư cổ tử cung có thể phát hiện ở bất cứ người phụ nữ nào, tuy nhiên các đối tượng sau đây có nguy cơ cao hơn:

- Sinh đẻ nhiều lần.

- Có nhiều bạn tình (nhất là những người này cũng có nhiều bạn tình khác nữa).

- Bị nhiễm vi-rut đường sinh dục sớm.

- Bị nhiễm vi-rut đường sinh dục, đặc biệt là vi-rut papilloma.

- Những phụ nữ hút thuốc.

- Người đang điều trị bằng thuốc ức chế, giảm miễn dịch, làm cho họ dễ bị nhiễm trùng.

- Con gái của những người phụ nữ điều trị bằng DES (Diethylstilbestrol) trong thời kỳ mang thai, thuốc này được dùng chống sảy thai.

Làm xét nghiệm phiến đồ âm đạo 2 năm/lần

Hiện nay, TS Quang cho biết có 3 phương pháp phát hiện bệnh ung thư cổ tử cung, gồm: Xét nghiệm phiến đồ âm đạo; Soi cổ tử cung và sinh thiết, trong đó xét nghiệm phiến đồ âm đạo được cho là một xét nghiệm đơn giản, phát hiện sớm bệnh để từ đó điều trị sớm, tăng khả năng thành công.

Nên làm xét nghiệm phiến đồ âm đạo vào lúc nào và ở đâu?

- Phiến đồ âm đạo là lấy những tế bào từ lớp bề mặt của cổ tử cung rồi phết lên phiến kính và soi dưới kính hiển vi để phát hiện bất thường.

- Phụ nữ nên làm xét nghiệm này không lâu sau khi bắt đầu có QHTD. Làm xét nghiệm này ít nhất 2 năm 1 lần, duy trì trong suốt cuộc đời.

- Những nơi các chị em phụ nữ có thể đến làm phiến đồ gồm các khoa hoặc BV chuyên khoa ung thư; Các BV sản – phụ khoa và Các trung tâm dịch vụ về dân số và chăm sóc sức khoẻ sinh sản.

TS Quang thông tin: Các giai đoạn phát triển ung thư cổ tử cung gồm giai đoạn tiền ung thư (bao gồm dị sản, ung thư tại chỗ, thường được phát hiện ở phụ nữ độ tuổi 20-30) và ung thư xâm lấn của cổ tử cung.

Tương ứng với từng giai đoạn phát triển là phương pháp điều trị. Với giai đoạn tiền ung thư có thể điều trị dễ dàng và tỷ lệ được điều trị khỏi là 100%.

Ở giai đoạn ung thư thể xâm lấn, cần đòi hỏi điều trị rộng hơn. Điều trị những giai đoạn sớm bằng phẫu thuật triệt để cắt bỏ tử cung và các tổ chức lân cận, bao gồm cả các hạch trong khung chậu.

Đối với những giai đoạn muộn hơn có thể điều trị tia xạ phối hợp với phẫu thuật hoặc hóa chất.

Tỷ lệ điều trị khỏi ung thư cổ tử cung ở giai đoạn sớm là 90%, nhưng tỷ lệ chữa khỏi chung cho mọi giai đoạn ung thư cổ tử cung chỉ đạt tới 60%.

Phẫu thuật cắt tử cung không ảnh hưởng đến người phụ nữ khi quan hệ tình dục.

Triệu chứng của bệnh ung thư cổ tử cung:

-         Ở giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung: dị sản và loạn sản hiếm khi có triệu chứng do vậy chỉ phát hiện được khi làm phiến đồ âm đạo. 

-         Ở giai đoạn ung thư thể xâm lấn: Dấu hiệu chính là ra máu âm đạo bất thường, ra máu sau giao hợp có thể ít hoặc chảy máu nhiều như kinh nguyệt.

Triệu chứng thứ 2 là ra khí hư âm đạo màu vàng nhạt hoặc nhầy máu, đặc biệt ra khí hư rất hôi ở bệnh nhân có tổn thương hoại tử nhiều. 

Một số bệnh nhân có thể có biểu hiện đau vùng thắt lưng cùng hoặc vùng mông, các triệu chứng này có thể liên quan đến các hạch vùng chậu hoặc hạch cạnh động mạch chủ chèn ép vào các rễ thần kinh thắt lưng cùng hoặc có thể gây ra giãn thận. 

Ngoài ra còn một số triệu chứng liên quan đến trực tràng và hệ tiết niệu như: đi tiểu ra máu, đi ngoài ra máu có thể xuất hiện khi khối u xâm lấn vào bàng quang và trực tràng.

Cẩm Quyên