Cờ Tổ quốc tung bay giữa Hoàng Sa.

Hoàng Sa và Trường Sa luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim hàng triệu người Việt Nam suốt bao đời nay. Ngay từ thế kỷ 17, Việt Nam đã xác lập, thực hiện chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa khi hai quần đảo này còn là lãnh thổ vô chủ và có thể nói là quốc gia duy nhất thực hiện chủ quyền đối với hai quần đảo này. Đây cũng là hai quần đảo không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam.

Thực tế này được minh chứng trong nhiều tư liệu, sách cổ, văn bản pháp lý của Nhà nước, bản đồ thể hiện việc thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được lưu giữ tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.

Đó là Toàn tập Thiên nam tứ chí lộ đồ thư của Đỗ Bá, tự Công Đạo (1686); Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn (1776); Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú (1821); Hoàng Việt địa dư chí (1833); Đại Nam thực lục tiền biên (1844-1848); Đại Nam thực lục chính biên (1844-1848), Việt sử cương giám khảo lược (1876), Đại Nam nhất thống chí (1882); Dư địa chí Khâm định Đại Nam Hội điển sự lệ (1910); Quốc triều chính biên toát yếu (1910), An Nam đại quốc họa đồ của giám mục người Pháp Louis Taberd, Đại Nam nhất thống toàn đồ (Bản đồ chính thức của triều Minh Mạng)...

Đặc biệt, bộ Atlas thế giới của Philipe Vandemaelen xuất bản năm 1827 tại Bỉ có vẽ và miêu tả rõ quần đảo Hoàng Sa thuộc lãnh thổ của Vương quốc An Nam xưa.

Ngoài ra, các Châu bản triều Nguyễn là các văn bản hành chính chính thức của triều đình nhà Nguyễn (thế kỷ 17-18) có dấu son của vua, là bằng chứng lịch sử khẳng định, việc Nhà nước phong kiến Việt Nam đã xác lập và triển khai nhiều hoạt động thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo.

Đây là các tài liệu quý giá của triều đình nhà Nguyễn để lại cho thế hệ sau, khối tài liệu Châu bản đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu cấp quốc tế.

Trong thời kỳ Pháp thuộc, với tư cách đại diện cho Việt Nam về đối ngoại theo Hiệp ước Patenôtre (năm 1884), chính quyền thuộc địa Pháp đã có nhiều hoạt động cụ thể củng cố chủ quyền Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Từ những năm 30 của thế kỷ 20, Pháp đã quy thuộc hai quần đảo vào các tỉnh đất liền, đặt quân đồn trú, xây cột mốc chủ quyền, xây hải đăng, trạm khí tượng, trạm vô tuyến điện trên hai quần đảo.

Trong quan hệ quốc tế, Pháp đã nhiều lần lên tiếng phản đối các đòi hỏi chủ quyền của các nước khác đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Tháng 10/1950, Pháp đã chuyển giao quyền quản lý hai quần đảo cho quốc gia Việt Nam.

Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cũng được thừa nhận tại Hội nghị San Francisco (tháng 9/1951) - hội nghị giải quyết vấn đề quy thuộc các vùng lãnh thổ sau chiến tranh thế giới thứ 2 với sự tham dự của đại diện 51 quốc gia.

Tuy nhiên quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép ngày 19/1/1974 bất chấp luật pháp quốc tế. Do vậy những tư liệu sử liệu và bằng chứng khẳng định Hoàng Sa là lãnh thổ của Việt Nam cũng như những gì cho thấy Trung Quốc đã xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa trái phép ra sao được giới thiệu tại Nhà trưng bày Hoàng Sa thực sự là nguồn tư liệu quý giá cho bất cứ ai quan tâm.

Phóng viên VietNamNet đã ghi lại những hình ảnh từ Nhà trưng bày Hoàng Sa  

Nhà trưng bày Hoàng Sa nằm trên Đường Hoàng Sa ở quận Sơn Trà, Đà Nẵng. Bất cứ ai đi qua tuyến đường ven biển dọc bãi biển Mỹ Khê này đều ấn tượng bởi kiến trúc bên ngoài nhà trưng bày với hình lá cờ đỏ sao vàng đã bị phai màu bởi nắng gió.
Chiếc tàu cá lấy số hiệu ĐNA 90152 đặt ngay phía ngoài thu hút mọi sự chú ý. Đây chính là số hiệu của chiếc tàu bị Trung Quốc tông chìm khi xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa. 
Ngay lối vào nhà trưng bày là tấm biển điện tử với dòng chữ "Hoàng Sa là của Việt Nam" bằng hai thứ tiếng Anh - Việt như một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa. 
Nhà trưng bày Hoàng Sa gồm 3 tầng, miễn phí hoàn toàn cho khách thăm quan, mở cửa cả tuần trừ thứ 2. Đây có thể coi là kho tàng sống trưng bày hơn 300 tài liệu, hiện vật, hình ảnh, bản đồ, những bằng chứng khẳng định chủ quyền của Việt Nam với Hoàng Sa trong lịch sử. 
Hình ảnh 'Ngọn đuốc Trường Sa' đỏ rực được đặt ngay lối vào Nhà trưng bày Hoàng Sa, là biểu tượng luôn thắp sáng ý chí đấu tranh bảo vệ chủ quyền của dân tộc Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa đang bị Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép ngày 19/1/1974.
Nhà trưng bày Hoàng Sa thành lập ngày 8/8/2017. Đây là thiết chế văn hóa, lịch sử mang ý nghĩa đặc biệt, là nơi trưng bày và tuyên truyền những thông tin, tư liệu, hình ảnh sinh động minh chứng lịch sử và quá trình khai phá, xác lập và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa.  
Lá cờ đỏ sao vàng được 1 người dân trao tặng cho UBND Huyện Hoàng Sa được trưng bày tại đây. 
Bộ sưu tập báo chí 'Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam' của hai nhà sưu tập Trần Thanh Phương và Phan Thu Hương được tập hợp và trưng bày ở Nhà trưng bày Hoàng Sa như nguồn sử liệu quý giá.
Nhà trưng bày Hoàng Sa kết hợp trưng bày tư liệu tĩnh bằng hình ảnh, hiện vật và các màn hình đa phương tiện trình chiếu tư liệu khẳng định chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa nên rất dễ tiếp nhận mà không bị khô cứng. 
Hình ảnh chi tiết trích trong Điều 1, Luật Biên giới Quốc gia khẳng định biên giới Việt Nam bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa. 
Bản đồ, sử liệu trong quá khứ khẳng định chủ quyền đang được trưng bày trang trọng ở Nhà trưng bày Hoàng Sa. 
Bằng chứng chủ quyền của Việt Nam với Hoàng Sa từ năm 1974 tới nay. 
Chị Lê Na, thuyết minh viên của Nhà trưng bày Hoàng Sa làm việc tại đây từ khi nhà trưng bày mở cửa đón khách. Chị chia sẻ với VietNamNet dù công việc có lúc tưởng chừng buồn tẻ với một người trẻ như chị nhưng chị vẫn chọn gắn bó với công việc này 6 năm qua bởi luôn cảm thấy dâng lên một niềm tự hào dân tộc mỗi khi đón khách tới thăm. 
Chị Lê Na cho biết riêng tháng 4/2023, Nhà trưng bày Hoàng Sa dón 6.000 lượt khách, chủ yếu là các em học sinh sinh viên, nhà nghiên cứu lịch sử, khách du lịch lẻ, trong đó có cả người Trung Quốc. Chị Lê Na chia sẻ tương lai Nhà trưng bày Hoàng Sa sẽ trở thành Bảo tàng Hoàng Sa. 
Tại đây khách thăm quan còn được thấy cả những tư liệu, bản đồ cổ của Trung Quốc do Trung Quốc xuất bản xác nhận lãnh thổ Trung Quốc không có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.  
Hình ảnh thực tế ghi nhận các cuộc biểu tình của người Việt Nam phản đối Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa. 
Hình ảnh ghi lại bằng chứng Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Hoàng Sa, tông chìm tàu cá ĐNA 90152 được giới thiệu ở Nhà trưng bày Hoàng Sa. 
Mô hình thuyền, ghe đậu và đi ở Trường Sa, Hoàng Sa vô cùng sinh động. 

Clip: Nhà trưng bày Hoàng Sa 

Trần Bích Hạnh, Phạm Thị Thiện, Nguyễn Thu Hà